ÜSKÜP, İŞTİP’TE ŞÜKRÜ RAMO’YA SAYGI

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yaklaşık iki yıldır Balkanlarda yollara düşen şairler, bu kez Üsküp ve İştip’te sözün ve dizenin peşindeydi. Kosova Türk Yazarlar Derneği, Üsküp Köprü Derneği, Prizren Doğru Yol TKSD Nazım Hikmet ve Priştine Gerçek KSD Naim Şaban edebiyat kolları önce Üsküp Uluslar arası Kitap Fuarı Promosyon Salonu’nda Edebiyat Buluşması düzenledi. İlhami Emin’in, Fahri Ali’nin, İskender Muzbeg’in, Zeynel Beksaç’ın, Rifat Emin’in, Leyla Şerif Emin’in, Hüsrev Emin’in, Seyhan Yakupi’nin, Mehmet Arif’in, Medadin Liman’ın, Hakan Ali’nin, Münevver Eyüp’ün, Ramazan Mehmet’in katıldığı etkinlikte ağırlıklı olarak İkinci Dünya Savaşı sırasında kıvılcımı atılan Makedonya ve Kosova Türk Edebiyatının öncülerinden Şükrü Ramo anıldı.

Bu yıl 85 yaşını kutlayan ve yine bu kuşak edebiyatımızın klasiklerinden biri olan İlhami Emin, sözü Şükrü Ramo’ya bağlarken,şunları söyledi:     “Kendi anımı canlandıran bir şiir ile karşılaştım. Onun ismi “Faşist Kurbanları” idi. Biraz sarsıldım ve kendi kendimi sorgulamaya getirdim. O zamana kadar çünkü ilk şiir denemelerimi Sırpça yazdım ve onları çöp tenekesine attım. İkinci denemeleri Bulgarca yazdım ve öğretmenim Sofya’ya göndermiş. Ondan sonra Sofya yakınlarında Popov köyünden bir kızdan mektup geldi, şiirimi okumuş ve çok beğenmiş ama o şiir bende hiç bulunmadı. 1946’da benim ilk şiirim Referat diye Makedonca yayınlandı ve orada İlhami Emin değil İlami Eminov adıyla yayınlandı. Yavaş yavaş ismimiz kısaltarak tamamlandı. Bizde Radoviş’te beni eski kuşaklar İlami olarak biliyordular. Yörük Türklerinde arasında “h” harfi yoktu. Ama ben Faşist Kurbanları şiirini okuduktan sonra kendi kendime karşı bir savaş açmış oldum. İnsanın en büyük savaşı da gerçekten kendisiyle savaşıymış. O günden başlayarak ben gizli Türkçe şiir karalamaya başladım. Ama o şiirleri Türk yazarları Neceti Zekeriya ve Şükrü Ramo’ya uzatmaya çekinirdim. Türkçe yazmama sebep Şükrü Ramo’nun şiiri ve Necati Zekeriya’nın yüreklendirmesi ile oldu. Çünkü ben 1947 yılında Üskübe gelince şiirlerim Makedonca çıktı ve Kültür Bakanlığı’nın bir yarışmasında Srbo İvanovski birinci ödülü alırken, ben ikinci ödülü aldım.Oysa  henüz iktisat okulu öğrencisiydim. Necati Zekeriya gelip bana niye Türkçe de yazmıyorsun dedi. Ben Şükrü Ramo’nun Faşist Kurbanları sayesinde Türk oldum.”

İskender Muzbeg, anılarında kalan Şükrü Ramo’yu şöyle dile getiriyordu:

“…Prizren “Doğru Yol” Kültür Sanat Derneği ile Şükrü Ramo arasında, hele hele bu derneğin kuruluşunun ilk günlerinde ve etkinliğinin ilk yıllarında sıkı bir bağ vardı. “Doğru Yol” Derneğinin ilk sekreteri  İsa Şimşek’in anılarına göre, derneğin üyelik karnelerinin hazırlanıp Üsküp’te basımevinde basılmasında Şükrü Ramo’nun özel bir katkısı vardır. Kosova’da derneklerimizin etkinliğinde olduğu gibi Türk dilinde okullara öğretmenlerin de hazırlanmasında Şükrü Ramo ayrı bir rol oynamıştır.

Şükrü Ramo ile ben 14 Mayıs 1966 yılında Prizren’de (Prizren Lisesinde)düzenlenen bir yazın saatinde ilk kez karşılaştım. Bundan sonra kendisiyle birkaç defa daha Üsküp ve Struga’da görüştüm. Şükrü Ramo ile her görüşmemde, onun çok ciddi bir insan, çok efendi bir aydın olduğunu biraz daha anlıyordum.

“O İnsan” şiirinin yaratıcısı, savaşçı, devrimci, ozan ve yazar, toplumsal siyasal işçi, öğretmen ve aydın Şükrü Ramo ile  ben son kez 1987 yılı aralık ayında Üsküp Halklar Tiyatrosu’nda, “Yeni Yol” Kültür Sanat derneğinin 40.yıldönümü töreninde görüştüğümde bana “Rahatsızdım, şimdi biraz daha iyiyim…. Prizrenlilere selam” demişti. Bu sözler onun Prizren’ e gönülden bağlılığının bir göstergesiydi.

Şükrü Ramo’nun şiir yaratıcılığına gelince o şiirlerini çoğunlukla dörtlüklerden oluşturmaktadır. Kimi şiirlerinde, örneğine seyrek rastlanan tekniklerle karşı karşıya geliriz. Örneğin, Şükrü Ramo’nun “En Sevgili İnsan” başlıklı şiiri akrostiş olarak yazılmıştır, “Kızıl Virajlar” şiiri ise son yineleme tekniğinde yazılmıştır yani bir dizenin son sözcüğü gelen dizenin başında bir daha söylenmiştir.

Şükrü Ramo Prizren’e bir “şairler beşiği” gözüyle bakardı. Kimi şiirlerinde de Prizren’den söz açmaktadır. Örneğin:

Bilmem nedendir gözümün zevki

Aşıktan üstün de sayıyor seni

Kırları yemyeşil dağın altında

Sevgide yıkanır Prizren güzeli”

İkinci dünya savaşı sonrası yaratılan Makedonya ve Kosova Türk edebiyatının  klasiklerinden ve ağır toplarından biri olduğuna dikkat çeken Zeynel Beksaç,  Priştine Televizyonu gazetecisi olarak kendisiyle çok sayıda röportaj yaparak, onu yakından tanıma fırsatını yakaladığı için, kendini şanslı hissettiğini belirtti.

Üsküp Radyosu’nun ünlü  sunucusu Seyhan Yakupi’nin yönettiği etkinlikte Şükrü Ramo’nun  “O, İnsan” adlı şiirini okuyan sanatçı Yunus Şimşek, ayrı bir renk kattı.

Kosova ve Makedonyalı şair yazarlar atkinlik ardından Uluslararası Üsküp Fuarı’nda standlarını açan, Yeni Balkan ve Divan Yayıncılık’ı ziyaret ederek,  sergilenen özgün kitap, dergi ve gazetelerin yer almasından duydukları memnuniyeti dile getirdiler.

Bunun ardından şair yazarlarımız Şükrü Ramo’nun izlerini sürmek üzere İştip’e yol adılar. İştip’te kime sorulduysa, Şükrü Ramo’nun ne doğduğu evi ne de mahallesini bulamadılar. Kimi  İştiplilerin ünlü şair yazar Şükrü Ramo’nun adını bile bilmemeleri  edebiyatçılarımızı üzdü.

İştip’e gitmişken, Şükrü Ramo’nun hatırasını yad etmemek olmazdı. “Kısa Mola” adlı dinlenme tesisinde İskender Muzbeg ve Zeynel Beksaç  edebiyatçımızla olan anılarını burda da dile getirdiler. Sanatçımız Yunus Şimşek gene şiirlerinden örnekleri seslendirdi. Bir de genç şairlerimizden Leyla Şerif Emin ve Seyhan Yakupi değerli dizelerini paylaştılar…

Şairlerimiz, ardından İştip’teki  İsa Bey Medresesi’ni ziyaret ettiler. Öğretmen olarak çalışan İdris Halid’ten bilgi aldılar. Bunun yanı sıra 2 yıldan bu yana etkinliğini sürdüren “Hisar” Kültür Sanat Derneği’nin Başkanı İsmail Yayov, konuk şairlere derneğin faaliyetleriyle ilgili bilgi verdi.

İştip’te şair, yazar, gazetecilerimiz 17. yy  Osmanlı eserlerinden Hüsamettin Paşa Camii ve 16. yy’da yapılan Kadın Ana Camii’ni ziyaret ettiler. Kadın Ana İştip’te ibadete açık biricik cami. Şehri bir tepeden gözetleyen Hüsamettin Paşa Camii’nin durumu ise doğrusu içler acısıydı. Umarız ve dileğimiz odur ki,  Balkanlarda bunca Osmanlı eserine el atıp onarımını yaparak eserlere daha nice yüzyıllar kazandıran TİKA, bu kıymetli  eserin de onarımını bir an önce yapar, camiyi yıkılmaktan veya başka amaçlar için kullanılmaktan kurtarmış olur./Z.Beksaç/