SICAK KIŞ

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kosova son 40 yılın en şiddetli kışını yaşamış olmasına rağmen, siyasi arenada yaşanan gelişmeler çetin kışın sıcak geçmesini sağladı.

2017 yılına fırtınalı giren Kosova, Sırbistan’ın beklenmedik ancak planlı hamleleri karşısında  şaşırıp bir süre ne yapacağını, ne diyeceğini bilemeden adeta donakaldı.

Sırpların yoğun olarak yaşadığı Kuzey Mitroviça belediyesinde duvar yapımıyla yeni bir yıla gergin giren Kosova’da,  Ocak ayı başlarında Fransa’da eski başbakanlardan muhalefet partisi AAK lideri Ramush Haradinaj’ın  polis tarafından gözaltına alınmasıyla tansiyon iyice yükseldi. Zira gözaltı , Sırbistan’ın 2004 yılında çıkardığı yakalama kararı uyarınca gerçekleşmişti. Ardından da milliyetçi folklorunun sergilendiği yolcu trenin illegal şekilde Kosova topraklarına izin alınmadan sokulmak istenmesi, bardağı taşıran gelişme oldu.

Bu sinsi senaryolar, en ufak bir kıvılcım karşısında patlamaya hazır Balkanlarda  istikrar ve barışın ne kadar hassas ve kırılgan olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

Mitroviça’yı 18 yıldır ikiye bölen İbre nehri üzerindeki köprüde Avrupa Birliği’nin (AB)  projesi çerçevesinde  çevre düzenleme çalışmalarına  Sırpların dahil ettiği duvar olayı, zaten sinirleri germişti. Köprünün kuzey Sırp yakasının hemen karşısında şehrin kuzey sırp bölümüne  girişte örülen duvar, Kosova’yı yeni bir sınama ile karşı karşıya bıraktı. Bölünmüşlüğü mühürleyen bu duvar, Kosova Hükümeti’nin  ülkenin bu bölümünde meşruiyetini sorgular hale getirirken, Sırpları,  Kosova’nın kuzeyinde tek yetkili siyasi unsur olarak gösterir duruma  getirdi. Duvarın yıkılacağı konusunda kararlılık sergileyen Kosova Hükümeti, devletin,  Sırpların çoğunlukta olduğu Kosova kuzeyinde de siyasi  hakimiyetini  tesis etmekte tereddüt etmeyeceğini açıklarken, Kuzey Mitroviça Sırp Belediye Başkanı  duvarın yıkılmasına izin vermeyeceklerini  çoktandır ilan etti. Kosova idaresi duvarın 1 ile 17 Şubat arası  günlerinde yıktırılacağını resmen duyurdu. Duvar yıkılacak mı, yakın bir tarihte görülecek. Ancak , Kosova Hükümeti de, Kuzey Mitroviça Sırp Belediyesi de konuya AB’nin  mutlaka müdahil olacağını ve AB’nin  duvar konusunda alacağı karar yönünde hareket edeceğini unutmuşa benziyor.

Haradinaj olayında Fransa söz konusu olduğu için Kosova olaya beklenen sert  tepk, göstermedi. Fransa ile ilişkilerin bozulmamasına özen gösteren Kosova, eski, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK)  komutanlarından Haradinaj’ın gözaltına alınması ve daha sonra mahkemenin  adli kontrol şartıyla serbest bırakılması olayında Sırbistan’ı suçladı. Kosova ile Sırbistan arasında duvar yapımıyla başlayan gerginlik, Haradinaj’ın gözaltına alınmasıyla arttı.

Provokasyonın somut örneğini  sergileyen tren olayında ise,  iki ülke arasındaki  gerginlik patlama noktasına vardı. Kosova makamlarından izin almadan milliyetçi simgelerle süslenmiş yolcu trenin Kosova’ya sokulmak  ve Sırp milliyetçilik şovunun tren aracılığıyla Kosova’da icra edilmek istenmesi girişimi, Kosova’nın kararlı tutumuyla son buldu. Kosova sınırına özel polis birliklerini gönderen hükümet, Sırbistan’ın senaryoları karşısında boynu bükük kalamayacağını somut bir hamleyle ifade etti. Zira bu konuda da ABD’nin etkili olduğu, Sırbistan’a treni durdurması , Kosova’nın  da sınıra polis göndermesinde önemli rol oynadığı iddia edildi.

Yaşanan gerginlik, AB’nin arabuluculuğunda Brüksel’de ilk kez iki ülkenin en üst düzeyde Cumhurbaşkanları ve başbakanlarının katılımıyla gerçekleşen buluşmada da yumuşamadı. Görüşmede, tekrar bir araya  gelmek konusunda uzlaşmanın sağlanması dışında somut bir sonuç alınamadı.

Mevcut konjoktürde Sırbistan’ın gizli senaryolarıyla hep bir adım önde olduğu  gerçeğini, Kosova’nın hep  ad hoc adımlara  başvurmasını  , Kosova’nın , bir türlü uslanmayan ezeli komşusunun ne zaman hangi senaryoyu devreye sokabileceğini önceden tahmin etmek hususundaki   acizliği ve belli durumlarda strateji belirleme konusundaki  yetersizliğine biraz  da bağlamak gerekir. Bu sav, iç meseleler için de geçerli.

Zira, Kosova’yı bu yıl yine sıcak gelişmeler bekliyor. Geçen yıldan bu yana aktarılan Kosova ile Karadağ arasındaki Sınır Anlaşması’nın meclisten geçmesi,  Kosova’da Sırp belediyeler Birliği’nin kurulması, vize muafiyetine yönelik kriterlerin yerine getirilmesi gibi gündemde sıcak konular var. Bu konularla ilgili olarak izlenecek stratejiler  henüz belirlenmedi. Kosova liderleri ve  kurumlarının  bu konuları ağrısız şekilde aşması kolay olmayacak. Bir buçuk yıldır muhalefetin göz yaşartıcı gaz ile  engellediği Sınır Anlaşması, Sırp Belediyeler Birliği’nin kurulması gibi infiale yol açabilecek konulara nasıl bir yaklaşım gösterileceği merak konusu.

Ercan Kasap

28.01.2017