KOSOVA’NIN SON DEĞİRMENİ YENİDEN HAYAT BULUYOR

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Zanaat denince akla ilk gelen yerlerden biri de Prizren. Bu geleneğe yüzyıllar boyu ev sahipliği  yapan eserlerden biride Kosova’nın 300 yıllık bir geçmişe sahip  olan Aga Con Değirmeni.

Tabakçılar çarşısı olarak bilinen ve Tabakhane semtinde yer alan değirmen, semtle aynı ismi taşıyan Tabakhane köprüsünün hemen üzerinde bulunuyor.

1970’li yıllara kadar zanaatçı dükkanlarının yer aldığı bu özel bölgede şimdi eskiyi anımsatan bir tek Aga Con Değirmen’i kalıyor.

Yapı 1979 yılında yaşanan sel felaketiyle birlikte suların altında kalıyor. Yeniden inşası ise anca iki yıl sonra yapılıyor. Özellikle son yıllarda tamamen yıpranan bina, bu yıl Kosova Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle baştan aşağıya yenileniyor. Dış kısmının yanı sıra, iç kısmı da yenilenen bina, yeni görünümüyle birkaç gün aradan sonra şimdi yeniden Prizrenlilerin hizmetine sunuluyor.

1950’li yıllarda Prizren’de yaklaşık 18 değirmenden geriye şimdi Girmizay ailesine ait, Aga Con değirmeni kalıyor. Girmizay ailesi kazancı çok olmasa da bu geleneği sürdürmeyi hedefliyor.

Değirmen sahibi Maliç Girmizay, “Evet bu buradaki en eski değirmen. Uzun bir zamandır harap durumdaydı ve hemen hemen bu gelenek kaybolmaya başlamıştı. Fakat şimdi yeniden çalışmalar yapıldı ve baya bir düzelme var. Öncesine bakacak olursak şimdi çok daha iyi. Çatılar tamir edildi yeni kapılar takıldı, yeri yeniden döşediler. Önceki taşlar demirdendi, şimdi ise altında gerektiği gibi ağaç döşediler. Önceki haline bakacak olursak daha iyi oldu çok daha iyi şimdi. Bu, Kosova`da ilk kurulan değirmendir. Bu bizim ailenin değirmenidir. Rahmetli annemin anlattığı kadarıyla 300 ya da daha fazla bir geçmişi olduğunu biliyoruz. Bir zamanlar Prizren’de yaklaşık 18 değirmen vardı. 10 tanesini görmeye ben yetişebildim. Bunlardan ikisi Maraş’ta yer alıyor ve ikisi de şimdi restoran olarak kullanılıyor. Kasabada kalan tek değirmen ise budur yani Adem Aga Con değirmenidir” dedi.

Prizren’in son değirmeni olarak bilinen yapı, 1990 yıllarda Belediye`nin koruması altına alınıyor. Değirmen, Prizren`in zengin ağalarından sayılan, Adem Ağa Con` a ait. Değirmenin bir diğer özelligide, Prizren köprülerinin altından geçen, Bistriça Nehir suyuyla çalışıyor olması.

300 yıllık aile geleneğini sürdüren ve Prizren`deki aktif olan son değirmen olan Tabakhane değirmeni, bu yıl Kosova Kültür Bakanlığının desteğiyle yeni görünümüne kavuşuyor.

Değirmen ile birlikte bu yıl tarihi evler ve buna benzer özel yapılarsa, gerçekleştirilecek restorasyon çalışmalarıyla birlikte, kente yeniden kazandırılması hedefleniyor.

Prizren`in en eski ve şimdilerdeki tek değirmeni olan Adem Ağa Con değirmeni, eski bir yapıya sahip olsa da tarihi dimdik ayakta tutmaya devam ediyor./GülayKrasniç/