Özel eğitim, bireylerin bazı nedenlerden dolayı özelliklerinde meydana gelen zedelenme, sapma veya yetersizliklerden kaynaklanan engel-özür durumlarının oluşması sonucu normal eğitim kurumlarından yararlanamayıp eğitim kurumlarının özelleştirilmesini kapsar (Özsöy ve ark, 2002: 2).
Bireyler çok değişik nedenlerden dolayı özürlü hale gelebilirler. Bunların bazıları; kalıtım, beslenme, hastalıklar gibi nedenler etkin görülmektedir. Değişik tür ve derecede özürlü durumları görüldüğünden sınıflandırılmıştır. Bunlardan; işitme özürlüler, konuşma özürlüler, bedensel yetersizliği ve süreğelen hastalığı olanlar, üstün zekalı ve üstün özel yetenekler olanlar, geri zekalı çocuklar, öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar, uyumsuz çocuklar gibi gruplara ayrılmıştır (Özsöy ve ark, 2002: 2).
Özürlülerin varlığı insanlık tarihi kadar eski olmasına rağmen eğitimleri son derece yenidir. Çeşitli anlayış ve uygulamlardan geçerek son yıllarda eğitimin ayrılmaz bir parçası olmuştur (Özsöy ve ark, 2002: 2).
Kosova cumhuriyeti Anayasasına göre ; Madde 47 [Eğitim Hakkı]
1. Her birey ücretsiz temel eğitim hakkına sahiptir. Zorunlu eğitim yasayla
düzenlenir ve kamusal fonlardan finanse edilir.
2. Kamu kuruluşları, herkesin yetenek ve özel gereksinimlerine göre eşit
eğitim olanakları sağlayacaktır.
Bu nedenle Kosova’da özel eğitim kurumları mevcuttur. Özel eğitim gerektiren bireylere ilkokul ve lise eğitimi verilmektedir. Aşağıda Kosova’daki özel eğitim veren okullar tablo halinde gösterilmiştir.
No | Belediye | Okul İsimleri |
1 | Mitroviça | Nenë Tereza |
2 | Mitroviça | Özel eğitim (Sırpça) |
3 | İpek | Görme engelliler |
4 | Priştine | Përparimi-İlerleme |
5 | Prizren | Nenë Tereza |
6 | Prizren | Lef Nosi |
7 | Ştimle | Shpresa-Umut |
Kosova Eğitim Bilim ve Teknoloji Bakanlığı-KEBTB, 2010-2011 verileri.
Kosova’da ki özel eğitimde öğrenci sayıları
No | Belediye | Sınıflar | Erkek | Kız | Toplam |
1 | Mitroviça | 12 | 48 | 22 | 70 |
2 | İpek | 12 | 25 | 28 | 53 |
3 | Priştine | 12 | 71 | 55 | 126 |
4 | Prizren | 18 | 64 | 39 | 103 |
5 | Prizren | 12 | 61 | 21 | 82 |
6 | Ştimle | 5 | 9 | 7 | 16 |
Toplam | 71 | 278 | 172 | 450 |
Kosova Eğitim Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, 2010-2011 verileri.
Engel türüne göre öğrencilerin dağılımları
Engel Türü | Erkek | Kadın | Toplam |
Entelektüel | 130 | 83 | 213 |
İşitme | 58 | 31 | 89 |
Tek engelli | 25 | 27 | 52 |
Fiziksel | 3 | 2 | 5 |
Çok engelli | 62 | 29 | 91 |
Toplam | 278 | 172 | 450 |
Kosova Eğitim Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, 2010-2011 verileri.
Kosova Eğitim Bilim Bakanlığı, 2010-2011 verilerine göre; Kosova’da özel eğitim okullarının, 2010-2011 Öğretim yılında 178 özel eğitim personeli çalışmıştır. Bunların; 111’i öğretmen, 19’u hemşire, 10 tanesi idari personel ve 38’i yardımcı personel görev yapmıştır.
Kosova’da Türkçe Özel Eğitim Veren Uydu Sınıflar
Prizren’de Türkçe özel eğitim veren sınıf, Motra Qiriazi İlköğretim Okulunda 2002 yılında eğitime başladı. 2011-2012 öğretim yılı itibariyle 12 öğrencisi bulunmaktadır. Bunlardan; 8’i erkek, 4’ü kızdır. Sınıfıta en fazla; fiziksel, zihinsel ve konuşma özürlüsü öğrenciler görülmektedir. Bu okuldaki engellilerin eğitimleri 9. sınıfa kadar sürmektedir. İlkokuldan mezun olan öğrenciler, isterlerse lise dengi okullarda veya özel eğitim liselerinde eğitimlerine devam edebilirler (Aşıkferki 2011, Akt: Brina, 2011).
Mamuşa’da Türkçe özel eğitim veren sınıf, eski adıyla Hacı Ömer Lütfü yeni adı, Anadolu İlköğretim Okulu 2004 yılında eğitime başladı. 2011-2012 öğretim yılı itibariyle 7 öğrenci eğitim görmektedir. Bulardan 4’ü erkek, 3‘ü kızdır. Bu öğrencilerde, fiziksel ve konuşma özürlüsü gibi nedenler görülmektedir. Bu sınıfta engellilerin eğitimi 9 sınıfa kadar sürmektedir (Melekoğlu, 2012).
Eğitim her engeli aşar… /Mr. Nuri Brina/
Kaynakça:
Brina, Nuri. “Engelli İnsanlara Saygı, İnsanlığa Saygıdır“-Söyleşi, Bahar Çocuk ve Kültür Dergisi, sayı: 42, yıl: 5, aralık 2011, s: 4-5, Priştine-Kosova.
KEBTB- Kosova Eğitim Bilim Bakanlığı, 2010-2011 Eğitim İstatistikleri, Çev: Nuri Brina. http://www.masht-gov.net/advCms/documents/Statistikat_e_Arsimit_ne_Kosove_ 2010-11.pdf.
Kosova Cumhuriyeti Anayasası, Md. 5-47: 2008.
Melekoğlu, Nedim. Yüksek Eğitim Memurum -Mamuşa, 14.05.2012 tarihli görüşme.
Özsöy, Yahya. Özyürek, Mehmet. Süleyman Eripek. Özel Eğitime Giriş. 12. Baskı, Karetepe Yayınları, 2002.
19 MAYIS KUTLAMALARINDA KOSOVA’DA VAR
ARNAVUTLUK’TA AKRAN ŞİDDETİ PROTESTOSU
BALKANLAR’IN GELECEĞİ TİCARETLE ŞEKİLLENECEK
İSTANBUL EĞİTİM ZİRVESİ 2024 DÜZENLENİYOR
ÜSKÜP’TEKİ FESTİVALDE TÜRK ÇAYI TANITILDI
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.