Üç yıldan bu yana edebiyat ödülleri dağıtan “Kosova İmza” Kültür Sanat Dergisi Seçici Kurulu 2014 yılının en başarılı şair, yazar ve eserlerini seçti.
YILIN ŞİİR KİTABI: “Deniz ve Martı”/ Arif BOZACI
YILIN ŞAİRİ: Fahredin ŞEHU
YILIN ÇEVİRİ KİTABI: “Ateşin Etrafında” /Kuytim PAÇAKU
YILIN ESERİ: Şemsettin Sami “Vicdan” / İrfan MORİNA
YILIN ÇOCUK ŞİİR KİTABI: Već Viđeno/ Uzeir AYRADİNİ
YAŞAM BOYU BAŞARI ÖDÜLÜ: Fikri ŞİŞKO
YILIN ŞİİR KİTABI
“Deniz ve Martı”/ Arif BOZACI
(İmza Yayınları, Prizren, 2014)
Arif Bozacı Priştine’de doğdu (1944). İlk ve orta okulunu Türk dili üzerine orada bitirdi. Onun şair oluşunda okuldaki hocası Naim Şaban’ın çok büyük tesiri vardır. O olmasaydı ben bugün şair olmazdım diyor Arif.
Arif Bozacı Türkçe’ye, Türk şiirine gönül vermiş bir edebiyatçıdır. Kırk yılı aşkın bir zaman dilimi içerisinde Kosova Türk şiirine ve genelde Balkan Türk şiirine payı geçmiş bir şairdir. Arif Bozacı 60’lar kuşağının şairidir.
Türkçe olduğu kadar doğrudan doğruya Arnavutça da yazan, yazabilen bir şairimiz o.
O bugün 70 yaşında.
Arif’in, üçü Türkçe, üçü Arnavutça, biri Almanca, biri, İngilizce ve biri de Fransızca olmak üzere 9 kitabı yayınlandı.
Yayınlanan Türkçe kitapları: “Barış Kuşu” (1975), “İlkyaz Sürgünü”(1982), “Özgürlük” (2004).
2011 yılı Arif Bozacı için bir dönüm noktasıydı adeta. “Esat Mekul” ödülünü alan, ardından da Kosova İmza Dergisi tarafından Yılın Şairi seçilen Bozacı tekrar tekrar şiire döndü diyebiliriz.
Bir U dönüştü o baba ocağına yeniden yeniden. Şiirin damarlarına, köklerine ve her şeyden önce de imgelerine. Son birkaç yıl içinde arif metaforlarda yaşadı diyebiliriz. Bir açıldı bir açıldı… Hop oturdu, hop kalktı şiir diye diye. Şiirle yattı şiirle uyandı. O öyle bir uyanış öyle bir dirilişti ki, şiire yeni başlıyor dersin.
“Arif geliyor işte, yine bize şiir okuyacak, kesin!”
Bunu çok duyduk.
Arif böyle döndü!
Türkçe’ye açılıp yeni baştan, anadilinin en güzel Türkçelerini böyle yazdı “Deniz ve Martı” da:
Ben hep
Türkçe sevdim seni
Türkçe öptüm
Dokundum
Türkçe düşündüm seni
Düşledim
Türkçe ağladım
Türkçem
Nefesimde kök salmış
Hudutsuz bir ışığın
Uygarlığı.
YILIN ŞAİRİ
Fahredin ŞEHU
Fahredin Shehu, Kosova’nın güneydoğusunda bulunan Rahoveç’te doğdu (1972).
Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi Şarkiyat Bölümünden mezun oldu.
Çevirmen şair ve yazar Şehu, kendine has bir sanat dalı olan kaligrafiyle de aktif bir şekilde uğraşarak yeni tekniklerin ve anlatımların peşinde.
Sırpça, Türkçe, Arapça ve İngilizce’den çeviriler yapan edebiyatçının eserleri, İngilizce, Fransızca, İsveççe, İtalyanca, Polonya’ca, Romence, İspanyolca, İbrani’ce, Çince, Farsça, Sisilyaca, Frizce, Maltaca, Türkçe, Arapça, Sırpça, Hırvatça, ve Boşnak gibi dillere de çevrilmiştir.
Kosova Radyo Televizyon yönetiminde çalışan sanatçı, Dünya Şairler Hareketinin (Poetas del Mundo) Kosova ve Arnavutluk temsilciliğini de üstlenmiştir.
Milletler arası dostluk köprüsü şiir madalyası sahibi (Axlepin Publishing, Philippines.)
Kosova PEN Merkezi üyesidir.
Bugüne kadar biri hikaye olmak üzere, 5 şiir kitabı, 3 roman ve 3 antolojisi yayınlandı.
YILIN ÇEVİRİ KİTABI
“Ateşin Etrafında” /Kuytim PAÇAKU
(İmza Yayınları, Prizren, 2014)
Kujtim Paçaku Prizren’de doğdu. Orada okuyup ilk ve orta öğrenimini bitirdi. Priştine’de Müzik Akademisinden mezun olup yüksek lisansını tamamladı. Şimdi Müzik Pedagogu olarak hayatına devam etmektedir.
Ayrıca, Profesör Faruk Begoli talebesi olarak hızlandırılmış Reji ve Oyunculuk Akademisini de bitiren Kuytim Paçaku, Roman dili üzerine yaptığı çalışmalarıyla ve besteleriyle de öne çıkmaktadır.
Bir ara Roman dili ve kültürü üzerine Paris’te de hocalık yapan şair, 1 sözcük, 1 çeviri ve 7 şiir kitabı yayınlar, 7 antolojide de yer alır.
Ad yapmış Romanolog Dr.Marcel Courtiade, Kuytim Paçaku söz konusu olunca şu notları düşürüyor:
“O bir köprüdür adeta, birey ve toplulukların arasında kurulan (“Sumnakuni Phurt”-“Altın Köprü” kitabında olduğu gibi). Canlı capcanlı bir köprü. Bir köprü olarak da kalacaktır aramızda hiç şüphesiz ki…”
Kuytim bizce, ondan da öte bir şey, bu coğrafyaları ve kültürü çok iyi bilen bir kişilik o. Şiirden tiyatroya, müzikten resme, sanatın her dalından, siyasetin, ekonominin, bilimin, kültürün her aşamasından nemalanmasını, beslenmesini bilmiş, oralarda yetişmiş, büyümüş, eğitim görmüş, dünyaya her bakımdan açık bir toplumun ferdi olarak, her türlü akımı, gelişmeyi, yakından izleme fırsatını bulmuş en büyük usta ve üstatlarla ya kitap vasıtasıyla, ya da bizzat kendileriyle oturup konuşmuş, hayatın tüm değer ölçütleriyle haşır neşir olmuş, hepsini tek tek kendi potasına eriterek bugünlere o zirvelerden gelmiş bir yazar o.
YILIN ESERİ
Şemsettin Sami “Vicdan” / İrfan MORİNA
(Logos Yayınları, Üsküp, 2014)
İrfan Morina, Prizren’e bağlı Mamuşa beldesinde dünyaya geldi (1955).
Priştine’de yeni açılan Şarkiyat Bölümünü yüksek başarıyla bitiren İrfan Morina, 1977 yılında Priştine Televizyonu Türkçe Yayınlar Servisinde çalışmaya başladı. Bir taraftan televizyon gazeteciliği ve sunuculuğu, diğer taraftan da bilimsel çalışmalarını aralıksız sürdürdü.
1978’de İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyat Bölümüne kaydını yaptırdı. “Mamuşa Türk Ağzı Üzerine Dil Araştırması” isimli Doktora tezini savundu.
1978’de “Priştineli Mesihi” adlı kitabını yayınladı.
Değişik sahalarında yaptığı araştırmalarını “Çevren”, “Sesler”, “Bay” gibi yerli ve Türkiye’de çıkan çeşitli bilimsel dergilerde 300’e yakın ilmi makale yayınladı.
Türkoloji ile ilgili düzenlenen Uluslararası kongre, sempozyum ve seminerlerde sunduğu tebliğlerin sayısı 75 civarındadır.
İrfan Morina halen (2014) Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi bünyesindeki Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde Öğretim elemanı ve bu bölümün başkanıdır.
Şemsettin Sami’nin “Vicdan”ını değerlendiren Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Bölümü Öğretim Üyesi, Salih Okumuş şunları diyecektir:
“Şemsettin Sami, Osmanlı Devleti’nin son devrinde yetişmiş çok yönlü bir münevverdir. 54 yıllık kısa hayatına çok sayıda eser sığdırır. Başta sözlük çalışmaları olmak üzere bir çok ilmi çalışmalarda bulunur. Ayrıca roman, hikâye ve tiyatro gibi diğer edebi türlerde de başarılı örnekler verir. Ancak tiyatro alanında verdiği eserlerin bir kısmı basılamaz. Bunlardan biri de Vicdan’dır. Vicdan, bu güne kadar Şemsettin Sami’nin tiyatro eserleri arasında sayılmış ancak bir türlü bulunamadığı ifade edilmiştir. Şemsettin Sami gibi eşsiz bir Türkolog’un hiç basılmamış bir eserini gün ışığına çıkaran sayın İrfan MORİNA ‘ya ve bu değerli eseri basarak kültür hayatımıza yaptıkları değerli katkılarından dolayı Logos Yayınlarına gönülden teşekkür ederiz.”
YILIN ÇOCUK ŞİİR KİTABI
Već Viđeno/ Uzeir AYRADİNİ
(İmza Yayınları, Prizren, 2014)
Uzeir Ajradini Planyane’de doğdu (Prizren).
Eğitim Fakültesinden mezun oldu. Yetişkinlere ve çocuklara dair şiir ve düzyazıda eserler verdi.
Uzeir Ayradini Kosova Boşnak edebiyatının verimli bir ozan ve yazarı. Başta şiir olmak üzere (çocuklara ve yetişkinlere dair, 9 şiir kitabı) iki roman ve bir hikaye kitabı sahibi. Ayrıca eğitim ve öğretim alanında da kayda değer çalışmaları var. Bu alanda gerek tek başına gerek de ortaklaşa 6 okul kitabına imza atan bir eğitimci o.
“Veç Viceno” (Biz Bunları Görmuştük ya da Bilinen Şeyler), Uzeirin çocuklara adadığı yedinci şiir kitabı.
Uzeir burada da kendine has çocuk şiir anlayışını sürdürüyor. Biraz mizah, biraz lirik (özellikle lirik) ve hepsinden de öte eğitici, öğretici şiirler bunlar.
Kitaplar, Çocukluğa Veda, Şar Dağı, Potok, Şiir Nasıl Yazılır, Benim Avlum, Leylek, Sonbahar Geldi, Rüzgar, Yaz Akvareli, Durumun Nasıl, Ormanda Buluşma gibi lirik şiirleri gerçekten de okumaya değer. O bir lirik şair bizce. Şar Dağlarının lirik şairi o, lirik olduğu kadar da dramatik bir yandan ama.
Değerli şair, yazar ve bilim adamı Aliya Cogoviç, onun için şu ifadelerde bulunur:
“Uzeir Ayradini, bugün Kosova Boşnak şiirinin önde gelen şairlerinden biri. Kosova Boşnak çocuk şiiri onunla başladı diyebiliriz, onun yayınladığı çocuk kitaplarıyla. Onun çocuk şiirleri otantiktir, özellikle Prizre Jupa’sı konuları ve motifleri söz konusu olunca.”
YAŞAM BOYU BAŞARI ÖDÜLÜ
Fikri ŞİŞKO
Fikri Şişko, 1949 yılında Prizren’de doğdu.
Hukuk fakültesinden mezun oldu (1976).
Küçük yaştan şiir yazdı. İlk şiirini 1961’de yayımladı.
Kosova Türk Edebiyatı 60’lar kuşağının önemli temsilcilerinden biri olan Fikri Şişko şiirlerini “Sevinç”(Üsküp), ”Tomurcuk”(Üsküp), ”Birlik”(Üsküp), ”Sesler”(Üsküp), ”Kuş”
(Priştine), ”Tan”(Priştine), ”Çevren”(Priştine), ”Çığ” (Priştine), ”Doğru Yol” (Prizren), ”Esin” (Prizren), ”Yeni Dönem” (Prizren), ”Filiz” (Prizren), ”Türkçem”(Prizren), ”Derya”(Mamuşa), bu derginin aynı zamanda sanat danışmanlığını da üstlendi), ”Sofra”(Mamuşa) gibi gazete ve dergilerde yayımladı. İster yurt içinde ister yurt dışında birçok antolojide yer aldı. Makaleleri, denemeleri, şiirleri Bursa “Evladi Fatihan” dergisinde daha çok görülmektedir son zamanlarda.
Fikri Şişko Kosova Türk Edebiyatında önemli bir isim .
“Filigran” başlığı altında ilk şiir kitabını 1977’de yayımlar, ”Utku”yu 1980’de, ”Sevda Verin Çocuklara” kitabını da 1989’da.
Şiirlerini hemen kitap haline getirmeyi pek adet edinmez. Ona rağmen, şiirleri olduğu kadar hikayeleri de (ki hikaye de yazar) rağbet görüp birçok ödüle layık görülmüş takdir edilmiştir. Birçok yabancı dile de çevrilmiştir.
Fikri Şişko çok yönlü bir sanatçı. Şiir, öykü, inceleme, deneme yanı sıra resimle de uğraşmaktadır.
Fikri Şişko Kosova Türk Resminin önemli bir ismi de aynı zamanda. Tabloları, Çekoslovakya, Hırvatistan, Türkiye, Kosova gibi coğrafyalarda sergilenmiş “Vus” (Zagreb) gibi önemli bir derginin ödülüne de layık görülmüştür. Ayrıca 40 yıla yakın bir zaman dilimi içerisinde desenleri, çiziktirmeleri çeşitli dergi ve gazetelerde yayınlanmış, kitaplara ve dergilere kapak olmuştur.
Fikri Şişko Kosova Türk Hukukçular Derneği başkanıdır..
Hepsi bu mu?
Elbette ki değil. Son sözünü daha söylemedi Fikri.
/A.Yeşeren/
MECLİS OTURUMU SIRP LİSTESİ YÜZÜNDEN Mİ ERTELENDİ ?
ARNAVUTLUK’TA AKRAN ŞİDDETİ PROTESTOSU
BALKANLAR’IN GELECEĞİ TİCARETLE ŞEKİLLENECEK
İSTANBUL EĞİTİM ZİRVESİ 2024 DÜZENLENİYOR
ÜSKÜP’TEKİ FESTİVALDE TÜRK ÇAYI TANITILDI