Demek ki, Kosova’nın çok etnili, çok kültürlü, çok dilli yapısı yeterince anlatılmıyor. Anlaşılan, farklı halklar, dinler ve kültürlerden olan insanların içiçe yaşamalarının, Kosova’nın zenginliği olduğu yeterince belirtilmiyor. Ebeveynler, öğretmenler, siyasiler , çocuklara, gençlere, öğrencilere, Kosova’nın çok etnili, çok dinli, çok dilli ve çok kültürlü bir devlet olmanın önemini ve yararını, ciddiyetle, inandırıcı bir şekilde anlatmıyoralar ya da anlatamıyorlar.
Kosova’da, Arnavut yanı sıra, Türk Boşnak, Sırp , Roman, Aşkali ve Mısırlı olan insanların yaşadığını, Arnavutça yanı sıra, Türkçe, Boşnakça, Sırpça, Romanca konuşulduğunu, Müslümanların, Ortdoksların ve Katoliklerin olduğu gerçeğine her kesin saygılı olması gerektiği anlatılıp açıklansaydı, 15 yıldan sonra Arnavut çocuklarının bu mozaiki yadsımazı olmazdı.
Geçen hafta Prizren’de , Kosova’da resmi dillerin kullanımı ve Dil Yasası’nın uygulanması ile iigili yaşanan ihalleler temalı toplantıda, Arnavut lise öğrencilerinin Kosova’da sadece Arnavutça’nın resmi dil olması, Prizren’de Türkçe ve Boşnak’ça’nın da resmi dil olarak uygulanmasının yanlış olduğunu belirtmeleri, acı veren bazı gerçekleri gün yüzüne çıkardı.
Arnavut öğrencilerinin ,dillerin saygılanması ve uygulanmasının tartışıldığı bir toplantıda “Prizren’de az Türk var, az Boşnak var. Prizren’de sadece Arnavutça konuşulmaktadır. Neden Türkçe ve Boşnakça resmi dil olsun” şeklinde arka arkaya cümleler dizmeleri, işin rengini değiştiriyor.
Bir öğrencinin Arnavutça dışında diğer dillerinin resmi dil statüslerine karşı çıktığı tutumunu, kalabalaık Arnavut öğrenicleri tarafından alkışlanması, biraz da düşündürücü.
Öğrencilerin Kosova’da yürürlükte olan yasalar hakkında bilgileri olmayabilir. Diller yasası neleri içeriyor, hangi diller resmidir, hangileri kullanımda olan resmi dillerdir diye pek de haberi olmayabilir . Bu yüzdendir ki, Prizren’de düzenlenen bir toplantıda, Prizren’de de Türkçe ve Bonakça’nın resmi dil olduğunu bilmemesi, şaşılacak bir şey olmaması gerek. Zira öğrenciler, ya okumamışlardır ya da ilgililer kendilerine bu konuda bilgi vermemişlerdir.
Ama Arnavut öğrencilierinin sadece Arnavutça’nın resmi dil olması gerektiğini savunması, bilgisiz de olmadıklarını gösteriyor.
Bir toplantıda lise öğreniclerinin Prizren’de Türkçe’nin resmi dil olmasına karşı çıkması ve çok etnili olan bu şehirde sadece Arnavutça konuşulması gerektiğini savunması, salonda Prizren Belediyesi’nin Arnavut yetkilileri tarafından bu görüşler karşısında suskun kalması ve hiç bir tepki göstermemesi, sağlıklı olmayan bu görüşlere destek verir niteliğinde sayılabilir.
O yüzden bir an önce Kosova’da çok etnili toplumun mevcutluğunun zararlı değil, yararlı olduğu, önemsiz değil önemli olduğunu her yerde, her ortamda sürekli olarak anlatmak gerekir. Dünyada etnik ülke bulmak zor. Çünkü yok. Bu nedenle Kosova’da azınlıktaki topluluk öğrencilerine Arnavutça’ nın zorunlu ders, Arnavut öğrencilerinin de İngilizcenin zorunlu ders olarak uygulandığı eğitim sisteminde Arnavut öğrencilerine çarpık ve zararlı görüşlerin aşılanması yerine , öğrencilere sağlıklı bilgiler verilmesi şarttır. Saygı ve hoşgörü, her şeyden önce önde tutulmalıdır. Çoğunluğun sayısal üstünlüğünün, sayıca az olanlar üzerinde baskı olarak uygulanmasının saygısızlık ve höşgörüsüzlüğün belirtisi olduğu , durmadan anlatılmalı.
Çünkü, Kosova’nın tek bir halka ait olduğu ve hakların diğer halklara da verilmesinin doğru olmadığını sanan gençlere anlaşılan doğru bilgiler verilmiyor, gençler özellikle öğrencilere Kosova’nın çok etnili, çok dilli, çok dinli, çok kültürlü yapısı yeterince anlatılmıyor, aydınlatılmıyor.
Ercan Kasap
21.12.2014
POLİS NOEL BABA’LARI MEYDANDAN KOVDU
ARNAVUTLUK’TA AKRAN ŞİDDETİ PROTESTOSU
BALKANLAR’IN GELECEĞİ TİCARETLE ŞEKİLLENECEK
İSTANBUL EĞİTİM ZİRVESİ 2024 DÜZENLENİYOR
ÜSKÜP’TEKİ FESTİVALDE TÜRK ÇAYI TANITILDI