29 Ekim 2024 Salı
News
Aralarında kendilerine, Goralı, Naşenats diyenlerle beraber Boşnaklar daha çok Gora, Jupa, Podgore ve İpek nayesinde ağırlıklı olarak ikamet ediyorlar. Sayıları 100 bini aşan bu çalışkan halk son yirmi otuz yılda, savaş, değişik ekonomik, toplumsal ve siyasal nedenler yüzünden göç verip bugün 30 bine düşmüş durumdalar. Ona rağmen son 20 yılda bu topluluk Kosova’nın en dinamik topluluğu halinde.
SİYASİ REKABET EN ÜST DÜZEYDE
Kaydedilmiş dokuz partileri var.
1. Demokratska Stranka Boşnaka (DSB)
2. Stranka Demokratske Akcije Kosova (SDAK)
3. Nova Demokratska Stranka (NDS)
4. Boşnaçka Stranka Demokratske Akcije Kosova (BSDAK)
5. Nova Boşnaçka Stranka (NBS)
6. Demokratska Stranka Vakat (DSV)
7. Uyedinyena Stranka Boşnaka (USB)
8. Yedinstvena Stranka Boşnaka (JSB)
9. Centar Demokratske Uniye (CDU)
Dokuz parti dokuz farklı lider. Dokuz tüzük, dokuz program. Tüzükler programlar herkese müsait. Açık, ulaşılır, aleni.
Aralarındaki rekabet en üst düzeyde. Topluma kim daha çok katkıda bulunacak diye adeta yarışıyorlar. Biri ben bunu yaparım diyor, öbürü ben senden daha iyisini yaparım diyerekten meydan okuyor. Yapıyorlar da, yaparak yarışıyorlar, yarışıp bileniyorlar. Onlar bileniyor halk bilinçleniyor. Yeni bir parti kurdu diye kimse kimseyi bölücülükle suçlamıyor. Herkes kendi işine bakıyor, istihdam, yol, işletme, alt yapı, okul, sağlık evi, dil, medya, kültür evi vaat edilenlerin arasında. Bir kültür evi açtılar Prizren’de, sırada ikinci bir kültür evi Priştine’de.
Bir de DSB, USB, DSV ve NBS’ dan oluşan “Vakat” adındaki koalisyonları mevcut.
TEMSİL EDİLMEDİKLERİ YER YOK DENECEK KADAR AZ
Cumhurbaşkanlığı, başbakanlık, millet meclisi, bakanlıklar, yürütme ve yasama organları, belediye, belediye meclisi, belediye mahkemesi, il mahkemesi, anayasa mahkemesi, savcılık, iç işleri, savunma, hastane, kurum ve kuruluşlar, Avrupa kurum ve kuruluşları, Unmik, Eurolex, bord, komisyon, aklına ne gelirse, özel sektör, elçilikler, her yerdeler.
Üç milletvekilleri, bir bakanı, dört bakan vekili, dört danışman, bir başbakan danışmanı, müdürler, müdür yardımcıları…
GAZETECİLER FIR DÖNÜYOR
Gazeteciler, muhabirler… hepsi sahada. Nerde bir faaliyet varsa orada. Nerde bir haksızlık yapılmışsa hepsi teyakkuzda. Mikrofonlar uzatılıyor, diktafonlar açılıyor, kameralar kayıtta… Söyleşi, röportaj, açık oturum, tartışmalar, polemikler…
Birçok portala sahipler:
1.İnfo.ks.net (Prizren)
2.Balkanplus (Prizren)
3. 24 Sata (Prizren)
4.Nebregoşte (Nebregoşte köyü)
Hemen hemen her köyde bir portal hizmetlerinde.
Beş radyoları:
1.Radyo “Omega-3” (Prizren)
2.Radyo “Astra” (Gorne Lubinye)
3.Radyo “Gora” (Dragaş)
4.Radyo “Bambus” (Restelitsa)
5. Radyo “Hayat” (İpek)
Kosova Televizyonunda 5 gazetecileri, Kosova Radyosunda 4. Her gün iki saatlik radyo programları. Cumaları 45 dakika ve hafta içi her gün 10 dakika TV programı.
Saraybosna’dan, Yeni Pazar’dan muhabirleri…
EDEBİYATLARI YÜKSELİŞTE
Düne kadar bir elin parmaklarında sayılacak kadar yazarları, bugün onlarca…
Aliya Cogoviç, Yaşar Recepagiç, İsmet Markoviç Plavnik, Sadik İdrizi Alyabak, Veysel Hamza, Mehmet Hamza, Azir Kuliçi, Mustafa Balye, Reşat Fazli, Miftar Acemi, Uzeir Ayradini, Mehmedaliya Meşa Salkoviç, Fehmiya Murati, Rasim Kaplani, İzet Kurteşi, Çemal Kurteşi, İsmail Ramoviç, Raif Kasi, Melima Mustafi, Ramit Ademoviç, Yasmin Ademoviç, Ramadan Receplari, Cavit Recepi, Enser Hoca, Zaim-Zayo Bayrami, Resmiye Omeroviç, Elma Selimi…
Bunlar sadece öne çıkanlar.
Şiir önde gidiyor ama roman hemen ardında. Hikaye, röportaj, eleştiri, deneme, mizah…
Kitaplar üst üste basılıyor…
ELEŞTİREL OKLARI HAVADA UÇUŞUYOR
Eleştiri bir toplumun motoru.
Herkes herkesi eleştiriyor, eleştirebiliyor. Partiler partileri, siyasetçiler siyasetçileri, dernekler siyasetçileri, siyasetçiler dernekleri, entelektüeller, yazarlar, gazeteciler, halk… herkes bir yerde bir konuya parmak basıp uyarıda bulunuyor. Bu böyle olmaz, bu böyle gitmez diyor, diyebiliyor. Memnuniyetsizliğini, haksızlığı dile getiriyor, getirebiliyor. Eleştiri her günkü hayatın bir parçası…
ENTELEKTÜELLERİ BOL OLAN BİR TOPLULUK
Okuyorlar, takip ediyorlar, dünyadaki gelişmelerden haberdarlar. Oturup konuşuyorlar, fikir üretip tartışıyorlar. Ellerinde yasa, anayasa… Dur bakalım, bekleyelim görelim, bana ne gibi söylemler, tavırlar, tutumlar onlara yabancı. Düşündüğünü, inandığını ortaya döküp bastırıyor, söz konusu babası olsa bile taviz vermek aklının köşesinden geçmiyor.
BİLİM, KÜLTÜR, SPOR, SANAT, ÖZEL SEKTÖR, DİASPORA, STK…
Sivil toplum kuruluşları 40’ın üzerinde, bir düzine bilim adamı, sporcu, sanatçı, iş adamı… Kosova’nın bir tek atom fizikçisi var, o da, Pr. Dr. Bayram Yakupi. Futbolcular Batı Avrupa’nın süper liglerinde. Gorne Lubinye kökenli masa tenisçisi Aneta Maksuti Balkanlarda, Avrupa’da birinci. Yine G.Lubinyeli Ferid Ocini İsviçre karate milli takımında.
Diaspora, sosyal, sağlık alanında istihdam konusunda her türlü desteğe açık. Amerika’dalar Avustralya’dalar; İsveç, İsviçre, Fransa, İtalya, Almanya, Avusturya; Luksenburg’dalar, Oslo’dalar, mesken tutmadıkları yer yok ki….
Özel sektör dersen, inşaat, tarım, ticaret ve turizm başı çekiyor. Devrede 200 aile şirketi (süt, süt mamulleri üretimi revaçta, ahududu keza…)
Ses sanatçıları, orkestraları, folklor…
İSTİKBAL MÜCADELE EDENLERİN
Görüşler farklı, çözüm önerileri farklı da olsa birleştikleri bir tek nokta var, o da: Mücadele!
Bir entelektüellerini tanırım, bir yandan doktorasını yapıyor, bir yandan kendi mesleği olan öğretmenliğini sürdürüyor, komisyonlarda, bordlarda aktif, bir yandan da inşaatta ekibiyle beraber elektrik kablolarını döşüyor.
İstikbal mücadele edenlerden, çalışanlardan, girişimcilerden yana, okuyanların, dik duranların elinde sen ne derse de.
A.R.Yeşeren
Goralı kız, „Atlas“ Dergisi (kapak), Türkiye, 2005
