2

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Prof. Dr. Necdet TEKiN

Matematik-istatistik E.Ogretim Oyesi RUBASAM Yon.Krl.Oyesi (E.Milli Eğitim Bakanı)

Rumeli ve Balkanlardan Türkiye Cumhuriyetine yapılan Göçler ve Bu Göçlere İlişkin 2020 yılı Nüfus Büyüme Tahminleri (Demografik Tahminler)

Prof. Dr. Necdet TEKİN

Matematik-İstatistik E. Öğretim Üyesi RUBASAM Yön.Krl.Üyesi

GİRİŞ:

Bu istatistiksel çalışma, RUBASAM (Rumeli Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi) adına yapılan bir nüfus tahmin araştırmasıdır. Rumeli ve Balkanlardan Anadolu (Türkiye) topraklarına 1923 Cumhuriyet öncesi ve sonrası yapılan göçlerdeki göçmen sayılarının 2020 yılına kadar ulaştığı büyümenin tahminini (Kestirimini) amaçlamaktadır.

Bu araştırma aynı zamanda; belli yıllarda Türkiye sınırları içine göç eden nüfusun, istenen yıllarda, ulaşabileceği nüfus sayısının beklenen değerinin (büyümesinin) hesaplanması ve bulunmasını da içerir.

Bu çalışma, yıl bazında hazırlanan göçmen sayısı dizilerine, o yıla ilişkin nüfus büyüme oranlarının “Kümülatif” yığışımlı olarak uygulandığı bir Nüfus Tahmin Modeli (Demografi) çalışmasıdır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır.

• Birinci bölümde 1923 yılı ve sonrası tahminler yapılmıştır.
• İkinci bölümde 1923 öncesi (Osmanlı Dönemi) tahminler yapılmıştır.
• Üçüncü bölümde ise; 1923 öncesi ve sonrası tahminler birleştirilerek toplam tahminler hesaplanmıştır.

A-Ulus Devlet Yaratmak

Kurtuluş Savaşından sonra Genç Cumhuriyet, pek çok sorunla karşı karşıya kaldı. Bu sorunlardan en önemlisi bir “Ulus – Devlet “ yaratmaktı.

1923 öncesi 1877-1878 Rus Savaşı, 1912-1913 Balkan Harbi, 1914-1918 Birinci Dünya Savaşı gibi pek çok savaşlar sonucunda Rumeli ve Balkanlardaki SOYKIRIMDAN kurtulabilen Türk nüfusu, perişan halde ya göç etmiş ya da durum düzelir inancı ile bu diyarlarda kalmayı tercih etmiştir.

Kurtuluş Savaşı sonunda kurulan Yeni Türkiye Cumhuriyeti, Anadolu’nun nüfusunun alabildiğine azalmış durumu ile karşılaştı. Dahası, Anadolu’nun nüfusu yorgun, yaşlı ve çeşitli hastalıklardan dolayı da üretken olmaktan çok uzaktı.

Ülkenin geleceği için nüfusa ihtiyaç vardı.

Cumhuriyeti kuranlar, bu ilkeden hareketle Türk Soylu olmak, Türklük Bilinci taşımak ve Türk Kültürüne bağlı olmak şartıyla Balkanlar’dan ve Rumeli’den göçleri özellikle desteklediler ve özendirdiler.

Bu koşulları taşıyanlar nereden gelirlerse gelsinler, Türkiye’ye ‘’GÖÇMEN’’ olarak kabul edilecekler, desteklenecekler ve “EŞİT VATANDAŞ” olarak saygı göreceklerdi.

Balkanlar’da ve Rumeli’ de yeni kurulmuş devletlerin Milliyetçilik hareketleri yoluyla, Türk ve Müslümanlara uyguladıkları yok etme ve yıllarca yaşadıkları topraklardan sürme baskıları da yeni Cumhuriyete Ulus -Devlet oluşturmada yardımcı oldu.

Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, Türkiye Cumhuriyetini kuranlar Anadolu’ya seyahatlerinde (Gezilerindeki Beyanatlarında) Türkiye’ye Türk göçlerini desteklemek ve kolaylaştırmak için yurt çapında konuşmalar yaptılar ve TBMM de göçleri destekleyen önemli yasalar çıkardılar.

Anadolu’ya göçler konusunda Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin göçlere ilişkin demografik beklenti ve niyetlerini;

“ .. .. Memleketin Nüfusu şayan-ı teessüf bir derecededir. Zannederim ki bütün Anadolu halkı sekiz milyonu geçmez…. Şimdi biz bunu telafi etmek istiyoruz.. hudud-u milliye haricinde kalan ayni ırk ve harstan olan anasırı da getirmek ve onlara da müreffeh bir hayat sağlamak lazımdır…* “…Eğer Rusya’dan da getirmek mümkün olursa oradan da getireceğiz…… “Fakat bence Garbi Trakya’dan Kâmilen Türkleri nakletmek lazımdır.(*)

İfadeleri ile Genç Cumhuriyetin “ULUS-DEVLET “ olma ve “ULUS – YARATMA ” hedefini ortaya koymuştur. Bu politikaların sonucunda 1923 ve sonrasında Balkanlar ve Rumeli’den Anadolu’ya Türk göçleri hızlanmıştır.

(*) Mustafa Kemal Atatürk’ün 1923 yılında yaptığı İzmit ve Eskişehir Nutuklarından (1),(2)

B- ARAŞTIRMA VE ADIMLARI

Çalışmamız 1923 yılı ve sonraki yıllarda Yugoslavya, Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya’dan gelen göçmen sayıları üzerine istatistik yöntemler kullanılarak yapılan bir Nüfus Tahmin (Demografi Modeli) çalışmasıdır.

Çalışmamızda, göçlerin siyasi ve insani nedenleri ile savaş sonrası oluşan ortamlar, Devletlerarası ikili göç anlaşmaları, tek taraflı göçe zorunlu tutulmalar, kıyımlar ve tarihsel gelişmeler gibi konular üzerinde durulmamıştır.

• İlk aşamada: 1923 yılı esas alınarak 2019 yılı dahil (varsa) her yıl için; Türkiye’ye gelen göçmenlerin sayıları, ilgili kaynaklardan (kitap, makale, Sunum, yabancı arşiv bilgileri, TBMM ve Kurumların Arşiv kayıtları vs.)den alınmıştır. (Tablo:1,Tablo2,Tablo:3,Tablo:4 verileri birer istatistik serileri olarak değerlendirilecektir.)

• İkinci aşamada: Kaynaklarda yıl bazında verilmeyip “Yıl Aralıkları” şeklinde verilen göçmen sayıları, “Göç edenlerin sayısı aralıktaki yıl sayısına bölünerek “Yılbaşına düşen göçmen sayıları ” tarafımızdan hesaplanmıştır.
• Üçüncü aşamada; Kaynaklara göre Türkiye’ye gelen Göç’ün gelişi ve Göçmenlerin kaydı “ Bir yılda tamamlandığı” ya da “En fazla bir buçuk yılda tamamlandığı” belirtilen göçlerin işlemleri tamamlandığı “ yıl” içinde olduğu kabul edilerek değerlendirilmiştir.
• Dördüncü aşamada: Göç veren ülkelerdeki problemlerden dolayı, bazı yıllarda Türkiye’ye gelen göçmenler, yıl bazında çok düşük sayılarda olmuş, bu sayılar duruma göre ya aynen alınmış ya da toplamda 100 göçmeni geçmeyecek şekilde birleştirilmiş, elde edilen göçmen sayısı “bir yıla atanmış” ve o yılın göçmen sayısı olarak değerlendirilmiştir.

C- SAYISAL VERİLERİN OLUŞTURULMASI

Araştırmamızda sadece karşılaştığımız zorlukları değil, zorlukları nasıl giderdiğimizi ya da gideremediğimizi de paylaşmak isteriz.

• İstatistik araştırmalarda en kıymetli şey; sayısal veriler ve onların doğruluk dereceleridir. Sayısal veri dizilerinin (setlerinin/serilerinin) doğruluğu tartışılır ise, kuracağınız model ve yapılacak hesaplamalar ne kadar iyi olursa olsun araştırma istenen sonuçları vermez, alınan sonuçların (tahminlerin) hata payı tartışılır olur.
• Göçmen sayıları konusunda, Yerli ve Yabancı Tarihçilerin arasında veya göçü veren ülke (devlet kayıtları ya da o ülkenin tarihçilerinde) ile Türkiye’deki kayıtlar arasında ciddi sayısal farklılıklarla karşılaşılmıştır. Bu farklılıkların kabul edilir oranda olmaması durumlarında, kaynak güvenilirliğine bakılarak, büyük farklılık gösteren göçmen sayılarını dikkate almadık.

-Göçmen sayıları genellikle belli yıllar arasında gelen göçlerin miktarları olarak verilmiştir. Örneğin bazı veriler farklı kaynaklarda (1935-49 arası göçmen sayısı) ile (1940-1950 arası göçmen sayısı) gibi iç içe geçmiş şekilde verilmiştir. Bu zorluk değerlendirilerek, hata payı indirgenmiş ve yıllık göçmen sayıları tarafımızdan hesaplanmıştır.

-Yıllar aralığında verilen göçmen sayıları yıllara eşit dağıtılarak kullanılmıştır.

(*) Tarafımızdan yapılan” Kabuller ” tablolarda kırmızı renkle belirtilmiştir.

GÖÇMEN SAYILARINA İLİŞKİN TABLOLAR

Tablo 1: 1923-2020 Döneminde Yugoslavya-Makedonya’dan Gelen Göçmenler

Tablo 2: 1923-2020 Döneminde Bulgaristan’dan Gelen Göçmenler

Tablo 3: 1923-2020 Döneminde Romanya’dan Gelen Göçmenler

Tablo 4: 1923-2020 Döneminde Yunanistan’dan Gelen Göçmenler (Mübadele)

D- HESAPLAMALARDA KULLANILAN YÖNTEM

Kullanılan Yöntem:    Her bir yıla atanan göçmen sayısı, hiçbir değişiklik yapılmadan ilk (n=0) yıl için BAĞIMSIZ GÖÇMEN NÜFUS’u olarak alınmıştır.

İlk yılın BAĞIMSIZ GÖÇMEN NÜFUS SAYISI ait olduğu yılın BÜYÜME ORANI (HIZI)   ile çarpılarak YILLIK BAĞIMSIZ GÖÇMEN SAYISI ARTIŞI bulunmuştur.

Bu artış miktarı ilk yıldaki BAĞIMSIZ GÖÇMEN NÜFUSU’NA EKLENEREK,

İKİNCİ YILIN GÖÇMEN SAYISI hesaplanmıştır. Ayni işlem tekrar ikinci yıl için yapılarak üçüncü yıl tahmini, üçüncü yıla uygulanarak dördüncü yıl tahmini,…        2019 yılına da uygulanarak da 2020 yılı Kümülatif

Büyüme Tahmini hesaplanmıştır. Matematiksel olarak;

N(n) : n. Yıldaki Göçmen Nüfusu H(n) : n. Yıldaki Nüfus Artışını (%) M(n) = N(n) x H(n)

N(n+i) = N(n) + M(n)

n = 0,1,2,3,……….. n

İ= 1,2,3,…….

E- BÜYÜME MODELLERİ

Bu Demografi Çalışmamızda Model A ile adlandıracağımız model esas model olarak alınmıştır. Model A, 1923 sonrasına ilişkin (koşulları ve matematiksel yapısını bir önceki sayfada verdiğimiz) göçmen sayılarını (dizilerini) kullanarak tahminler yaptığımız modeldir.

Modellerimizde, 1927 yılından sonraki Yıllık Büyüme Hızları (Oranları) TUİK’in verdiği değerler esas alınarak kullanılmıştır. (Tablo: 5)

1923 yılında Türkiye’nin nüfus sayısına ait net bir bilgiye ulaşılamamıştır. Çünkü Cumhuriyetin ilk nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır.

Ancak, başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, devlet yöneticilerinin konuşmalarında, Basında, TBMM konuşma tutanaklarında, Nutuk’ta, 1923 yılındaki nüfusun SEKİZ MİLYON olduğu belirtilmektedir.

Biz de çalışmamızda 1923 Yılı Türkiye’nin Nüfus Miktarını Sekiz Milyon olarak aldık. Bilindiği gibi Türkiye Cumhuriyeti 1927 yılında ilk nüfus sayımını gerçekleştirmiştir.

1927 Nüfus sayımında Türkiye’nin Nüfusu: 13 milyon 648 bin 270 olarak bulunmuştur. 1923 yılı Türkiye’nin nüfusu ile 1927 yılı Türkiye’nin nüfusu arsındaki fark;

5 milyon 648 bin 270 tir.

Bu fark sadece dört yılda oluşmuş bir nüfus farkıdır. Yılbaşına oluşan ortalama nüfus artışı: 1milyon 412 bin 068 dir.

1923 dâhil 1927 yılının sonuna kadar, Balkan ve Rumeli’den göçlerin dışında da Genç Türkiye Cumhuriyetine yoğun göçlerin olduğunu biliyoruz. Araştırmamız sadece Rumeli ve Balkanlar’dan gelen göçmenlerle ilgili olduğundan, diğer göçlerin nerelerden ve ne kadar göçmen sayısını içerdikleri araştırmamızın alanı dışında tutulmuştur.

TUİK (1923-1927 dâhil) arasındaki yıllara ilişkin büyüme oranlarını verememektedir. Bu durum araştırmamız için BÜYÜK BİR PROBLEM oluşturmuştur.

Bu problemi gidermek için, (1923-1927 dâhil) sadece bu aralıktaki DÖRT YIL İÇİN FARKLI BİR büyüme oranı kullanmayı düşündük. Bu nedenle TÜİK’in yıllık büyüme oranı hesaplama yöntemini kullanarak 1923-1927 yılı aralığındaki yıllar için büyüme oranını biz hesapladık. Hesabımız sonucunda bu yıllara ilişkin nüfusun YILLIK BÜYÜME ORANINI %14. 287 olarak bulduk. Bu oran yıllık Nüfus Büyümesi için kullanılamaz.

Bu YÜKSEK BÜYÜME HIZI bilgisinden hareketle, 1923-1927 aralığındaki büyümenin “kabul edilebilir” yıllık nüfus büyümesinden gelmediği ortaya çıktı.

Bu aralıkta Yeni Cumhuriyete büyük göçler gelmişti. Demografi biliminde bu oranda nüfus artış hızı yoktur. Biz de bu büyüme hızlarını modelimizde kullanmadık.

Modelimiz, yıllık göçmen sayıları dizisi ve Yıllık Büyüme Hızlarına dayanan bir modeldir. 1923-1927 aralığı için, TUİK’in Türkiye için hesapladığı Büyüme Hızları içerisindeki en büyük büyüme oranını (%3.06)’yı – sadece bu aralıktaki dört yıl için – Modelimizde kullanmaya karar verdik. 1923-1927 arası yıllar için %3.06 yı, diğer yıllar için TUİK’in verdiği resmi büyüme hızlarını modelimizde MODEL (A)da kullandık.

Model A’nın çıktıları Bir dosya olarak araştırmanın sonunda (LİNK 1)’ de verilmiştir. Ayrıca Model A’nın seçilmiş bazı yıllar için (örnek çıktıları) Tablo: 6 da verilmiştir.

F- 1923 YILI ÖNCESİ BALKANLAR VE RUMELİ ’DEN (ANADOLU’YA) TÜRKİYE’YE GÖÇLERDEKİ GÖÇMEN SAYILARININ TAHMİNLERİ (*)

Rumeli’den Gelen Göçmen Sayıları (Tahmini) :

1919-1923 68.875 (1)

1913-1923 200.000, (4)

1912-1923 (sancaktan) 97.000 (2)

Bosna, Sancak, Makedonya’dan Toplam 365.875 Göçmen 1879-1918 (Boşnak Göçü) 120.000-150.000                                     (2),(3)

1912-1913 Balkan Savaşı sonrası 65.000 Yunanistan’dan (3)

Rumeli’den 1923 (Cumhuriyet ) öncesi gelen göçmenlerin tahmini

Toplam Sayısı: 580.875

Balkanlar’dan Gelen Göçmen Sayıları (Tahmini):

1812 Romanya’dan 200.000 göçmen. (5)

1893-1902 Anlaşma ile Bulgaristan’dan 124.500 göçmen. (6)

1912-1913 Balkan Savaşlarından sonra Balkanlardan 640.000 Göçmen (7)

1878-1879 Osmanlı Rus Savaşından sonra Anadolu’ya 845.861 /850.000 göçmen. (8) 1806-1812 Balkanlardan 140.000 Türk İstanbul yolu ile ANADOLU’ya (9)

Balkanlar’dan 1923 (Cumhuriyet) öncesi gelen göçmenlerin Toplam Sayısı: 1.954.500

Rumeli ve Balkanlar’dan gelen Toplam Tahmini Göçmen Sayısı:

580.873 +1.954.500 = 2milyon 535 bin 373

1923 öncesi yıllara yönelik Göçmen Sayıları dizisi (dizileri) maalesef sağlıklı bir şekilde oluşturulamamıştır. Hatta yerli ve yabancı Tarihçiler 1923 öncesi Anadolu’ya gelen Göçmenlerin “Kesin Sayısı” bilinmemektedir demektedir (3).

1923 öncesi Göçmen sayıları için, Tarihçilerin Rumeli ve Balkan ülkeleri (Yugoslavya- Kosova, Bosna, Sancak, Makedonya- Bulgaristan, Yunanistan ve Romanya) için verdiği; Anadolu’ya Gelen Göçlerdeki Göçmen sayıları taranmış, “ortak ve kabul edilebilir “ minimum değerler tespit edilmeye çalışılmıştır.

Birinci olarak “Ortak ve kabul edilebilir” minimum göçmen sayılarına, hiçbir işlem yapılmaksızın (ham olarak) , 1923 yılında Türkiye’ye giriş yaptıkları kabul edilmiştir. (Yani; Cumhuriyet Öncesi Anadolu’ya geldiği tahmin edilen göçmen sayılarına, önceki yıllar için, bir büyüme hızı ile değerlendirme yapılmamıştır.)

Bu göçmen sayıları 1923 yılından itibaren ilk dört yıl için (%3.06 ) büyüme hızı ile 1928-2020 için de TUİK’in Resmi yıllık büyüme hızları kullanılmış ve böylece 1923 Sonrası (Cumhuriyet Döneminde) Türkiye’ye (Anadolu Topraklarına gelen) Göçmen sayısının Kümülatif (Yığışımlı) Büyüme tahminleri hesaplanmıştır. Bu ANA MODELİMİZİ;

(A) olarak adlandırmıştık.

Balkanlar ve Rumeli’den 1923 öncesi (Cumhuriyet Öncesi- Osmanlı Döneminde) Anadolu topraklarına göç edenlerin ham verilerini kullanarak 2020 yılı için büyüme tahminlerini de (A1) Olarak adlandırdık. Buna göre;

1923 sonrası gelen göçmenlerin 2020 için (Minimum) büyüme tahmini:

Model (A) =8 Milyon. 464 bin 016

1923 Öncesi gelen Göçmenlerin 2020 için ham verilerle yapılan (minimum) büyüme tahmini: Model (A1)

=19 Milyon 177 Bin 372

Bu iki değerin Toplamı: 2020 için Balkan ve Rumeli’den Türkiye’ye gelen Göçmenlerin Toplam sayısının (minimum) tahminini verecektir. Bu da;

(A)+(A1) =27 milyon 641 bin 388 minimum Toplam Göçmen sayısı olarak hesaplanmıştır. Ayni şekilde, kaynaklardan maksimum değerler için MODELİMİZ (A2) dir.

MODEL (A2) için;

1923 öncesi gelenlerin ham verilerini, göçün başladığı yılı esas alarak her bir veri için yıllar bazında TÜİK’ in verdiği “en küçük büyüme hızı” olan %05,5 (binde 5,5) yıllık büyüme hızı ile 1923 yıkına kadar yıllar bazında hesapladık.

MODEL (A2) de 2023 yılına kadar Türkiye’ye (Anadolu’ya) giriş yapan (gelen) Toplam (Maksimum) göçmen sayısı;

Rumeli’den: 644 Bin 671

Balkanlar’dan: 2 Milyon 547 Bin 563

TOPLAM: 3 Milyon 192 Bin 234

Olarak hesaplanmıştır.(bkz: LİNK 2)

1923 sonrası gelen göçmenlerin 2020 için büyüme tahmini ise,

(A) = 8 Milyon. 464 Bin 016

1923 öncesi gelen göçmenlerin 2020 yılı için Maksimum büyüme tahmini MODEL A (%3.06) kullanılarak; (A2) = 23 Milyon 447 Bin 862 hesaplanmıştır.

Bu iki değerin Toplamı: 2020 yılı için Balkanlar ve Rumeli’den Türkiye’ye gelen Göçmenlerin sayısının Toplam Maksimum tahminini ise;

(A) +(A2) = 31 milyon 911 Bin 878 olarak hesaplanmıştır. Bu bölümü, kısaca özetleyecek olursak;

Rumeli ve Balkanlardan Türkiye’ye (Anadolu Topraklarına ) Göç eden göçmenlerin 2020 yılı için; Toplam Minimum Göçmen Sayısı Tahmini: 27 milyon 641 bin 388 kişi,

Toplam Maksimum Göçmen Sayısı Tahmini; 31 Milyon 911 Bin 568 olarak bulunmuştur.

Tablo 5:Türkiye Nüfusu ve Nüfus Artış Oranları (%)

Kaynak: TUİK

Tablo: 6 MODEL A’ya Göre Türkiye’ye Gelen Göçmenlerin Yıllara göre Tahmini Nüfusları ile 2020 Yılına İlişkin Toplam Göçmen Nüfus Tahmini (ÖZET TABLO)

MODEL A : Sonuçları ( %3.06 ile)

SONUÇ :

Araştırmamızda, uzun ve karışık gibi algılanabilecek aşamaları ve vardığımız sonuçları özetlersek;

Rumeli ve Balkanlardan Türkiye’ye (Anadolu’ya) gelen Göçmenlerin 2020 yılı için Ulaşabileceği Toplam Nüfus sayısı;

Maksimum yaklaşık – 32 MİLYON,

MİNİMUM yaklaşık – 27Milyon 650 bindir.

Kısaca;

• Rumeli’den Anadolu’ya Göçlerin Demografik Analizlerinde ilk yaptığımız; 1923 Cumhuriyet döneminde Anadolu’ya yapılan göçlerin 1920 yılı için “Yıllar Bazında” büyüme tahminleridir. Bakınız : (Link: 1 )

• İkinci olarak, 1923 öncesi (Osmanlı Döneminde ) Anadolu topraklarına olan (bulabildiğimiz kadar) göçlerin göçmen sayılarının 1923’e kadar olan büyüme tahminleridir. Bakınız : (Link: 2 )
• Üçüncü adımda ise, 1923 öncesi göçmen sayıları için, Model A(2) kullanılarak 2020 yılı için Kümülatif Büyüme tahminlerinin hesaplanmasıdır.

• Son adımda da 1923 öncesi ve 1923 sonrası bulunan tahmin değerlerinin toplanması ile Rumeli ve Balkanlar’dan Anadolu’ya Göçmen olarak gelenlerin Toplam olarak ulaşacağı Maksimum ve Minimum sayılarının bulunmasıdır.

Göçmen sayılarının ve yıllarının doğrulukla bulunamaması, istatistiki sayı dizilerinin düzenlenmesi, tespiti ve Göçmen sayıları konusunda çelişkili bilgilerin olması bizi kısıtlamıştır.

Modelimiz Matematiksel ve İstatistiksel olarak basit ve sadece iki değişkenli bir büyüme modelidir.

Birinci değişkenimiz, “Nüfusun Yıllar Bazında Büyüme Hızlarıdır “ ; bu veriler de TUİK’ten alınmış Resmi verilerdir.

İkinci değişkenimiz ise; Yıl bazında (tespit edebildiğimiz, bulabildiğimiz) göçmen sayılarından oluşan istatistik sayı dizileridir.

Bilimsel Model Çalışmalarında bazen araştırmacılar bazı kabuller yapmak zorunda kalırlar.

Biz de Modelimizde kullandığımız verilerin düzenlenmesinde ve büyüme hızlarının bilinmediği (TÜİK tarafından verilmediği) Göçmenlerin göç işlemini tamamladığı yılların tespit edilemediği gibi bazı durumlar için mutlaka nedenini de açıklayarak bazı kabuller yaptık. Bu bilimsel Model kullanmanın doğal sonucudur.

Her İstatistik araştırmasında olduğu gibi, çıktıların (çeşitli nedenler oluşan ) hata payları da vardır. Bizim çalışmamızda modelden kaynaklanan hata payı oldukça küçüktür (% 01 ). Bu da sayıların altı basamaktan sonrasının yuvarlanmasından oluşan hata payıdır.

Hata varsa; verilerin net olarak kaynaklarda bulunamaması ya da net olarak tespit edilememesinden oluşmuştur. Bunu da ölçümlemek, ya da kestirmek bu çalışmamızda mümkün olmamıştır.

Çalıştığımız tarihsel dönemler, göçlerin olağan üstü koşulları, savaşlar, sürgünler, kıyımlar ve ölümlerin yoğun olduğu dönemlerdir. Göçmen kayıtlarının zorlukla tutulabildiği ya da tutulmuş kayıtlara günümüzde ulaşılamadığı dönemlerdir. Savaşlar sonunda kurulan yeni devletlerin kendi çıkarları için giden göçmen sayılarının çok abartıldığı ya da göçmenlerin yollarda yok olduğu dönemlerdedir.

Bütün bu zorluklar karşısında yaptığımız çalışmanın Bilim Merakı ile yapıldığını bilmenizi isterim. Yeni kayıtlar bulundukça araştırmacıların gerçeğe daha yakın sonuçlara ulaşabileceğine inanıyorum.

Bu çalışma RUBASAM’ın talebi doğrultusunda yapılmıştır.

23 Nisan 2022

Prof. Dr. Necdet TEKİN RUBASAM Yön.Krl.Üyesi (E.Milli Eğitim Bakanı)

Yararlanılan Kaynaklar:

• Arı, İnan “Mustafa Kemal Atatürk’ün Eskişehir-İzmit Konuşmaları TTK, Ankara 1996 ,s.54
• Mutlu, Cengiz   ”Milli   Mücadelede   Azalan   Nüfus    ve    İzdivaç    Meselesi”.        Atatürk  Araştırma Dergisi,Yıl2013,cilt 29,sayı 85,s:169-206
• Geray, Cevad “Türk İktisadi Gelişme Projesi, Türkiye’den ve Türkiye’ye Göçler ve Göçmenlerin İskanı”, 1923-1963, SBF Maliye Enstitüsü, Ankara,1962
• Ağanoğlu, Yıldırım” Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanlar’ın Makûs Talihi GÖÇ “, Kum saati yayınları, 2001,İstanbul.
• Sarıay, Yusuf “Cumhuriyet Döneminde Balkan Ülkelerinden Ankara’ya Yapılan Göçler, 2011, ciltsayı

80  sh: 351-388 (Dergipark) Makale,

• İçduygu, Ahmet, Erder Sema, Gençkaya Ö.Faruk “ Türkiye’nin Uluslararası GÖÇ politikaları,1923- 2023,Ulus –Devlet Oluşumundan Ulus Ötesi Dönüşümlere “ MiRe Koç proje raporu 1/ 2o14,Tübitak Eylül
• Yücelden, Şerafeddin “Yugoslavya Türkleri”, Türk Dünyası El Kitabı, Ankara,1976,
• Yücelden, Şerfeddin “ Yugoslavya’dan Sessiz Türk Göçü”, Türk Dünyası Dergisi Sayı 11,1968,İstanbul
• Çolak, Filiz “ Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç hareketi 1950-51” Tarih okulu, sayı xıv.

• Murat Erdoğan ve Ayhan Kaya.” Türkiye’nin Göç Tarihi,14.Yüz Yıldan 21.Yüz Yıla Göçler”, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Göç Çalışmaları, 1. Baskı, İstanbul, Haziran, 2015.
• Baklacıoğlu,N.Özgür “ Yugoslavya’dan Türkiye’ye göçlerde Sayılar, Koşullar ve Tartışmalar, Sayfa

:193-215 Macar, Elçin ” Yunanistan’dan Anadolu’ya Göç : Nüfus Mübadelesi, sayfa: 173-185

• Kirişci,Kemal. Karaca , Sema”Hoş Görü ve Çelişkiler: 1989 ve 2011 ‘de Türkiye’ye yönelen kitlesel Mülteci Akınları,sayfa:299-301
• Uzuner, Şebnem,”1923-1945 Yılları Arasında Gerçekleşen Göçler “Bingöl Araştırmaları Dergisi, (12) Duman, Önder. “Atatürk Döneminde Romanya’dan Türk Göçleri (1923-1938)”, Bilig, S. 45,
• Doğanay. ” Türkiye’ye Göçmen olarak Gelenlerin Yerleşimi, DPT,1999, Ankara.
• Dural ,A,Baran . Eseler, Bahriye. “ İmparatorluktan Ulus –Devlete Rumeli’de yaşanan Türk Göçleri ve Muhacirlik Sorunu “,Editörler; Gürsoy Akça, İkbal Vurucu, Eğitim Yayınları, Aralık 2016. (PDF).

EK KAYNAKLAR (Özellikle 1923 Öncesi Göçler için)

• KARPAT, K., Osmanlı Nüfusu (1830-1914), çev. Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, (2003).
• ÖZBAY, ve YÜCEL B., Türkiye’de Göç Hareketleri, Devlet Politikaları ve Demografik Yapı, dergisi.

ÖZBAY F. ve diğerleri, Nüfus, Kalkınma, Göç, Eğitim, Demokrasi ve Yaşam Kalitesi. Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, (2001), 1-68.

• TEKELİ, İ. Osmanlı İmparatorluğu’ndan Günümüzün Nüfusun Zorunlu Yer Değiştirmesi ve İskân Sorunu,

Tarih Vakfı Yurt Yayınları İlhan Tekeli Toplu Eserleri -3, İstanbul, (2002), 141-170.

• Aktaran: İçduygu, Ahmet. Erder, Sema. Gençdayı, Faruk. “Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, Ulus devlet Oluşumundan Ulus Ötesi Dönüşümlere” (Sh:92,93 Tablo:3-1) ,Tübitak Proje Eylül 2009 /MiRe Koç yayını, 1/2014
• H,Vehbi, İmamoğlu”93 Harbinden Sonra Balkanlardan Anadolu’ya Göçler”, Geçmişten Günümüze GÖÇ bildiri Kitabı ,Sh:148 Tablo I-II’ den ayrıştırma, sh:148,149, (325.067).
• N,Özgür, Baklacıoğlu “Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde ,Sayılar,Koşullar ve Tartışmalar” Türkiye’nin Göç Tarihi,Makale, sh:192. İnstituti i Historise i Kosoves, 1924;S:42, aktaran, Ö.Baklacıoğlu, “Türkiyenin Göç Tarihi , makaleler , Tablo:1, sh:198.
• Osmanlı Muhacirin Komisyonu kayıtlarına göre ise, göçlerin en yoğun olduğu 1919 ile 1926 yılları arasında Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı’ndan 131 000 muhacir geldi) Aktaran Eren, 1993:298, Aktaran,

Baklacıoğlu,age,Tablo :1,sayfa:193-194

• DEMİRTAŞ, Mehmet, 93 Harbi Sonrası Doğu Anadolu Nüfus Hareketleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van 1996.
• Yapıcı, Hakkı , “93 Harbi Sonrasında Yaşanan Göçler ve Neticeleri”

Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. I, (2012): 181-189

• Emgili, F, “Yeniden Kurulan Hayatlar: Boşnakların Türkiye’ye Göçleri (1878-1934)”, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2012, s. 128-130.
• Emgili, F “Bosna-Hersek’ten Türkiye’ye Göç,1878-1934, Doktora Tezi Ankara Üniversitesi, 2001
• Çavuşoğlu.Halim, “Yugoslavya-Makedonya” Topraklarından Türkiye’ye Göçler ve Nedenleri ∗bilig,

Bahar / 2007, sayı 41 ve 1876 -1878 arasında 845.861 kişi Anadolu’ya göç,sh:127

• HALAÇOĞLU, Ahmet, (1994), Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1913), Ankara: TTK Yayınları, TTK Basımı.

• Yıldırım, ”Balkan Savaşları ve Sonrasındaki Göçlerin Türkiye Nüfusuna Etkileri”,Makale,

CTAD,yıl8,S:16,sayfa;75-92

(*) 1923 Öncesi Veriler için kaynakça Özet Bilgi olarak verilmiştir.

• Göçmen, Muhacir, Sığınmacı Kavramları .”Osmanlının Rumeli-i Şahaneden çekilirken”Müslüman Göçmenleri” MUHACİR (Hicret edenler olarak kaydedildi.) Ağanoğlu,2001. Aktaran N.Ö. Baklacıoğlu , Makale, Sh:295
• 93 Harbinden (1877-1878) harbinden itibaren Osmanlının Rumeli-i Şahaneden çekilmesi ile birlikte “1 Milyon 450 bin 000’i aşkın Muhacirin ANADOLUYA sığınmasından bahsedilir” ( Eren;1993) . Aktaran : N.Ö.Baklacıoğlu Makale, Sh.298
• Tablo:1 Güney Sırbistan’dan Türkiye’ye Göç Etmek Üzere Ayrılanlar.

27.884 Türk

12.582 Sancak Müslümanı

1919-1923 Toplam:69.264

N.Ö. Baklacıoğlu, Makale, S:198,

• 1912-1913 Balkan Savaşı sonrası 000 Yunanistan’dan Aktaran Halacoğlu, Ahmet

-1912-1913    Makedonyanın     bütünü     dâhil,    Rumeli’den    180.000-200.000                       Göçmen               Anadolu’ya. Halaçoğlu,1994:63

• Balkan Savaşları toplam 1 Milyon Göçmen Anadolu’ya, yolda ölen 000 Kalan 800,000 Göçmen. Şimşir, Bilal: Aktaran ,Halaçoğlu, Ahmet
• Balkan Savaşlarında Makedonya ve Trakya’dan 000 Bıyıklıoğlu, Tevfik: Aktaran Halacoğlu, Ahmet.

-1912-1919 Arasında Tevfik Bıyıklıoğluna göre; Sırp-Yunan-Bulgar İşgaline uğrayan Makedonyadan

240.000 Türk Anadoluya, Aktaran: Çavuşoğlu, Halim.Sh:127, (Bıyıklıoğlu 1955;92-93

• 1876-1896 NuriAkyar’a göre Anadolu’ya 861 Göçmen Aktaran Çavuşoğlu, Halim,sh;127

-1806-1812 Balkanlardan 200.000 Türk Bir kısmı İstanbul yolu ile ANADOLU’ya Çavuşoğlu, Halim .sh:126