KOSOVA’DA 70 YILDA TÜRKÇE EĞİTİMİN GELİŞİMİ VE GENÇLERE YANSIMASI (2)

2

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kosova’da Türk dilinde eğitim 70 yılını doldurdu geçen yıl.

Türkçe eğitimin yapıldığı okulların açıldığı 1951 yılı, Kosova’da Türklerin geleceği açısından bir milattır.

Kosovalı Türklerin dimdik ayakta durmasında en büyük katkısı olan Türkçe eğitim başlamıştır.

70’inci yıldönümünde Türkçe eğitimde yaşanan olumlu gelişmeler, toplum olarak memnuniyet duymamıza vesile  oluyor.

Kosova’da Türk halkının varlığını  sürdürebilmesi için can damarlarından biri olan Türkçe eğitim, çoktandır hak ettiği öneme sahip olması açısından, üzerinde sürekli olarak durulmasını gerektiren alanlardan biri şüphesiz.

Kosova’da Türk halkının ayakta kalabilmesi, varlığı ve kimliğini  yaşatmasının tek yolunun sağlam , kaliteli ve çağdaş bir eğitim- öğretim sürecinden geçtiği bilinciyle hareketle, 1951 yılını takip eden yıllarda belli aralıklarla Priştine, Prizren, İpek, Mitroviça, Vıçıtırın, Mamuşa ve Gilan’da Türkçe sınıflar açılmış, Türkçe eğitimin temelleri atılmıştır.

Kosova’da en büyük sayıda öğrencinin Türkçe eğitim gördüğü Prizren, Türkçe eğitim konusunda ayrı bir yere sahiptir.

Prizren’de Türkçe eğitimi 70 yıllık geçmişi, anadilde eğitim görmenin önemi, Türkçe eğitimin gençlere yansıması, bu şehirde Türkçe eğ-itimin geleceği konusunda uzun yıllar öğretmenlik yapan ve öğretmen ailesinden gelen Kosova Demokratik Türk Partisi’nin (KDTP) Kosova Meclisi’ndeki milletvekili Fidar Brina Jılta ile konuştuk.

Kosovaport: Kosova’da Türk varlığının tanındığı 1951 yılında Türkçe eğitim 70 yıl içindeki gelişimi ve  bu çerçevede Türkçe eğitim başlaması kararının önemi.

Fidan Brina Jılta: Kosova’da Türkçe eğitim ilk olarak, Osmanlı Devleti’nin Balkanlara yerleşmesiyle beraber başlamıştır.  Kosova’da Türkçe eğitim kurumu için ilk yazılı belge ise 1513 yılında yazılan Suzi Çelebi Vakıfnamesidir.

Osmanlı Devleti’nin bu topraklardan çekilmesi ile birlikte, Türkçe eğitim kesintiye uğramıştır. Bu dönemde, Kosova’da Türklerin varlığı da dönem hükümeti tarafından resmi olarak tanınmıyordu. Kosova’da Türklerin varlığının tanınması ile ilgili ilk adımlar eğitim alanında atıldı.

20 Mart 1951 tarihinde düzenlenen Bölge Halk Kurulu toplantısında alınan karar doğrultusunda, Kosova’da Türk toplumunun yaşadığı bölgelerde Türk dilinde eğitim görülebilen okulların açılmasına imkan tanınmıştır. 1951/1952 öğretim yılı itibariyle Prizren, Priştine, Gilan, Mitroviça, Vıçıtırın, İpek, Mamuşa ve Doburçan’da Türk dilinde eğitim verilen okullar açılmıştır.

Bu karar ile Kosova’da Türk kimliği ilk defa resmiyet kazanmıştır. Kosova’da Türk dilinde eğitim görülmeye başlaması ile birlikte, ilk dernekler ve medya kuruluşları da bu dönemde faaliyetlerine başlamıştır. Dolayısıyla, 20 Mart 1951 tarihi Kosova Türk toplumu için ayrı bir değere sahiptir.

Kosovaport: Kaç okulda eğitim başladı, kaç öğrenci vardı, öğretmen kadrosunun seferberliğini nasıl tanımlayabiliriz?

Fidan Brina Jılta: 1951/1952 eğitim öğretim yılında 9 birinci sınıf, 5 ikinci sınıf, 7 üçüncü sınıf ve 5 dördüncü sınıf olmak üzere toplam 26 sınıfta 1123 öğrencimiz, ilkokul öğrenimlerini Türk dilinde görmeye başlamışlardır.

1951/1952 eğitim öğretim yılında Prizren Lisesi’nde 2 birinci ve 1 ikinci sınıf açılmıştır ve bu sınıflarda öğrenim gören 131 öğrencimiz Türkçe eğitime geçiş yapmıştır. 1952/1953 eğitim öğretim yılında üç yıl süreli ilk Türk Kız Sanat Okulu açılmıştır.

Türk dilinde eğitim verilmeye başlanılan 1951 yılında, öğretmen kadrolarının yetiştirilmesi için yaz aylarında Üsküp’ün “Nikola Karev” Öğretmen Okulu’nda öğretmenlik kursu başlatıldı. Bu öğretmen kursuna Prizren’den 29, Priştine’den 13, Mitroviça’dan 8, Gilan’dan 8, İpek’ten 5, Vıçıtırın’dan 5 ve Doburçan’dan 2 kişi katılmıştır. 1960/1961 eğitim öğretim yılında Prizren Yüksek Pedagoji Okulu’nda açılan Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde dersler Türk dilinde yapılıyordu. Aynı yılda, Prizren Öğretmen Okulu’na 18 Türk öğrencinin kayıt yaptırması ile birlikte bir Türk sınıfı da açılmıştır.

Öğretmenlerin son derece büyük bir heves ve azim ile Türkçe eğitimin yaşamasına muazzam katkıları olduğunu büyüklerimizden öğreniyoruz ve bu katkıların günümüzde de zor şartlara rağmen, devam ettiğine tanık oluyoruz. Türkçe eğitim veren öğretmenlerde bu irade var oldukça, Türkçe eğitimin gelişmesine iyimserlikle bakabiliriz.

Kosovaport: Türkçe eğitimin kazanımları neydi ve gençlere nasıl yansıdı?

Fidan Brina jılta: Kosova’da Türkçe eğitimin başlaması ile birlikte gençlerimiz, kendilerini ana dillerinde yetiştirme imkanı buldular. Türkçe eğitimin yanı sıra, kültürel değerlerini koruma ve yaşatmaya yönelik faaliyetlerini gerçekleştirebilecekleri ortamlara sahip oldular.

Kosovaport: Türkçe Eğitimin Prizren’de Geleceğini Nasıl Görüyorsunuz?

Fidan Brina Jılta: Prizren’de doğum oranlarında yaşanan düşüş, tabii ki Türkçe eğitime de yansıdı. Ancak oranlara bakacak olursak, Türkçe eğitimdeki öğrenci sayısının diğer dillere göre daha iyi durumda olduğunu görebiliyoruz. Bununla birlikte; Kosova’da Türkçe eğitimin kalitesini artırmaya yönelik girişimlerimiz sonucunda Türkiye Cumhuriyeti tarafından sağlanan desteklerin de kısa zamanda etkisini göstereceğini göz önünde bulundurursak, bu değişimin öğrenci sayımıza olumlu bir şekilde yansıyacağına inanıyorum. Öncelikli hedefimiz; bu desteklerin artarak devam etmesi ve Türkçe eğitimdeki öğrenci sayımızın artırılmasına yönelik teşvik edici çalışmaların yapılmasıdır.

Kosova’da Türkçe eğitimin kalitesinin ve öğrenci sayısının artırılması için; Türkiye Cumhuriyeti devleti, Kosova Türk toplumunun siyasi temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve tüm halkımızın var gücümüz ile ortak gayelerimiz için çalışmamız gerekmektedir. /kosovaport/