Kosova ile Sırbistan arasında her an savaş patlak verecekmiş gibi son günlerde uluslararası medyalarda çıkan haber ve makalelerde ortaya atılan iddiaların doğru olanlarının da, ancak yanlış olanlarının da olduğunu söylemek gerek.
Öncelikle Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin devreye girmesiyle yatıştırılan gerilimin, ayın başlarında Sırpların çoğunlukta olduğu Kosova’nın kuzeyinde yaşanan gelişmelerle ilgili haberlerin tekrar tekrar ısıtılarak medyalara servis edilmesinin, bölgeye faydası olmayan gerilimi ve yüksek tansiyonu canlı tutmak amacını güttüğünü söylemek gerekir.
Kosova’nın kuzeyinde 20 yıldır, bu ve buna benzer gerginlikler yaşanıyor, ama savaş patlak vermedi.
Sırbistan’ın Kosova’ya karşı aldığı kararlarına, Kosova’nın karşılıklılık esasına dayanarak her cevap verişinde, ülkenin bu bölümünde farklı farklı senaryoların devreye koyulmasına alıştık. Ama bunu bilmeyen ve bu sahnelere tanık olmayan gazeteci ve analistlerin, durmadan savaş patlak verecek mi sorusunu tekrarlaması, birileri acaba Balkanlar’ın yeniden alevlenmesini çok mu arzu ediyor sorusunu akla getiriyor.
Bu makalelerde en fazla sorulan soru, Kosova ile Sırbistan arasında savaş çıkar mı sorusu neden soruluyor? Soruyu cevaplamak için mevcut konjoktüre, hüküm süren uluslararası devinimlere, siyasi , ekonomik ve güvenlik şartlarına bakmak gerek.
Uzun yıllardır Kosova’yı rahat bırakmayan, hatta rahatça nefes almasına dahi tahammül edemeyen Sırbistan’ın, farklı algı operasyonları ve senaryolarla, dünya kamuoyu önünde Sırp vatandaşlarının Kosova tarafından mağdur edildiğini göstermek için başvurduğu eskimiş bir yöntemdir.
Sırbistan, son gelişmelere bakıldığında, Kosova polisine bağlı özel harekat birimlerinin kuzeydeki yerel Sırplara yönelik saldırılar başlatacağını iddia ederek, Sırpların yaşadığı belediyelerde siren seslerini çaldırması, oyunun sadece bir parçası idi. Sırbistan, “Kosova kendi topraklarında vatandaşı olan Sırplara saldırmaya hazırlanıyor” algısını yaratmayı, bu algı ile uluslararası camiayı kandırmak niyetinde idi.
Zira karşılıklılık hakkını kullanarak Kosova’daki Sırpların araçlarına olduğu gibi, Sırbistan’dan Kosova’ya giren Sırp araçlarının plakalarını, geçici plakalar ile değiştirilmesi ve Sırplara sınır geçişlerinde Sırp kimlik belgeleri yerine geçici geçiş belgesi vermesi kararı, savaş sebebi olabilir mi? Bu karar nedeniyle siren seslerinin bölgeye yayılması, Sırpların, Kosova ile Sırbistan arasındaki sınır kapılarına götüren yollarda barikatlar kurarak, kamyon ve ağır iş makinalarla yolları kapatması neyin nesi? Ama bu hareketler, Kosovalıların görmeye alışık olduğu manzaralardır. Son 20 yıl içinde, siren seslerinin yükselmesi, yollara Sırplar tarafından barikatlar kurulması, protesto eylemleri, onlarca defa düzenlendi.
Her defasında gerilim o kadar arttı ki, kuzeyde polis ile göstericiler arasında zaman zaman karşılıklı olarak silahlı saldırılar oldu. Sınır kapıları ateşe verildi. Ama savaş olmadı.
Şimdi de olmaz. İhtimal düşük. Çünkü Kosova’daki güvenlik Nato tarafından sağlanıyor. Sırbistan’ın Kosova’ya saldırması ya da savaş açması pek mümkün gözükmüyor. Çünkü bu durumda Sırbistan’ın Nato ile savaşa girmesi demektir. Kosova polisinin de kuzeydeki Sırplara saldırması olasılığı görünmüyor, buna ne Avrupa Birliği (AB) ne de ABD izin verir.
Öte yandan, Rusya ve Çin’e sırtını dayamış bir Sırbistan’ın, AB’nin talepleri karşısında kolay kolay taviz vereceğini, AB’nin çağrılarına sorgulamadan ve pürüz çıkarmadan uyacağını düşünmek doğru olmaz. Sırbistan sonuna kadar her konuda diretecektir. Nihai amacı da, Sırpların yoğun olarak yaşadığı Kosova’nın kuzeyinin Sırbistan’a verilmesidir, her ne kadar bunu açık açık ifade etmese de… Kosova bunun farkında. Bölgede kalıcı istikrarının tesis edilmesi için belirlenen sınırlarda karşılıklı tanımdan yana.
Bu yüzden iki ülke arasında barış ve barışmayı getirecek nihai bir anlaşma imzalanmadıkça, küçük ya da orta çaplı gerginlik ve gerilimler gelecekte de yaşanacaktır.
Dolayısıyla savaş çığırtkanlığı yapan bazı medyaların, gerçekleşmeyecek ya da gerçekleşmesi zor görünen senaryolar yazmaktan kaçınmaları en doğru yoldur. Çünkü evet doğrudur, medyalar savaşı başlatır, medyalar bitirir.
Ercan Kasap
16.08.2022
BÖLGESEL KALKINMA BAKANLIĞI’NDAN PROJE DUYURUSU
FİDAN: TÜRKİYE TARİHSEL OLARAK KOSOVA’NIN BAĞIMSIZLIĞINI DESTEKLEDİ
BOSNA HERSEK, TÜRKİYE’DEN BAYRAKTAR TB2 SİHA ALACAK
KOSOVA’DA 1000 YASA DIŞI SİLAH İMHA EDİLDİ
ARNAVUTLUK’TA “TÜRK KÜLTÜR HAFTASI” BAŞLADI