Mitroviçalı siyasetçi Xhafer Deva, ölümünden neredeyse 44 yıl sonra dikkatleri üzerine çekti.
Bunca zamandan sonra Kosova Kültür Bakanlığı, bir Kosovalı olarak Arnavutluk’un eski İçişleri Bakanı’nın evini restore etmeyi üstlendi.
Almanya’nın Kosova Büyükelçisi Jörn Rohde, Xhafer Deva’nın evinin restore edildiği haberlerinin ardından tepki göstererek endişesini dile getirdi. Deva’nın, II. Dünya Savaşı sırasında Yahudilere karşı soykırımın yapıldığı Holokost’u gerçekleştiren Nazilerin suç ortağı olduğunu belirtti.
1941 ve 1945 yılları arasında, Nazi Almanyası ve işbirlikçileri, işgal altındaki Avrupa’da, Avrupa’nın Yahudi nüfusunun yaklaşık üçte ikisi olan yaklaşık 6 milyon Yahudi’yi sistematik şekilde öldürdü.
1944’te Xhafer Deva, Arnavutluk Hükümeti’nde İçişleri Bakanı olarak atandı. Aynı yılın baharında, “İkinci Prizren Birliği”nin liderlerinden biri olan Bedri Pejani’yi, bazı tarihçilere göre, Yahudilere karşı suçların işlenmesine güçlü bir şekilde katkıda bulunan SS “Skanderbeg” tümeni oluşturmakla görevlendirdi.
Öte yandan, Xhafer Deva’nın faaliyetinin Arnavut destekçileri, rolünü esas olarak “Prizren’in İkinci Birliği”nin oluşumuyla ilişkilendiriyor. Xhafer Deva, Arnavutluk sınırlarını savunmak için kurulan bu askeri oluşumun kurucusu ve önde gelen başkanı olarak görülüyor.
Bu arada restorasyonu başlayan Deva’nın Mitroviça’daki evi, Kosova’dan özel bir anıt olarak kabul ediliyor. Restorasyon, “Toplumlar arası diyalog ve sosyal uyum için bir teşvik olarak kültürel miras” programı kapsamında bu ay başladı. “CHwB Kosova” tarafından tasarlanan proje, Avrupa Birliği İstikrar ve Barış Aracı Ofisi ile Kosova Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından ortaklaşa finanse edilmektedir. Uygulama UNDP tarafından yapılıyor.
Restorasyon maliyetinin 300 bin Euro olduğu tahmin ediliyor.
Mitroviça’daki bu ilginç evin eski sahibi Xhafer Deva, tarih bilimini kutuplaştırıcı bir figür olmaya devam ediyor. Deva, bazı tarihçiler için Büyük Arnavutluk’u hedefleyen, bazıları için sadece Nazi işgalcilerinin bir suç ortağı olan Arnavut Hükümeti’nin bir üyesiydi.
Xhafer Deva 25 Mayıs 1978’de öldü.
KUZEY MAKEDONYA CUMHURBAŞKANINDAN ÖRNEK DAVRANIŞ
ARNAVUTLUK’TA AKRAN ŞİDDETİ PROTESTOSU
BALKANLAR’IN GELECEĞİ TİCARETLE ŞEKİLLENECEK
İSTANBUL EĞİTİM ZİRVESİ 2024 DÜZENLENİYOR
ÜSKÜP’TEKİ FESTİVALDE TÜRK ÇAYI TANITILDI