KOSOVA VE TÜRKİYE ARASINDAKİ ULUSLARARASI ANLAŞMALAR

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kosova Cumhuriyeti 17 Şubat 2008 tarihindeki bağımsızlık ilanından hemen sonra, başta dost ve komşu ülkelerin Kosova’yı tanımaları, diplomatik ilişkilerin kurulması, ülkenin her alanda kalkınmasına ve gelişmesine yönelik yapılan teknik destek ve işbirliği anlaşmaları, Kosova’nın uluslararası birliklere ve platformlara üyeliği ve özellikle BM Genel Kurulu tarafından tanınması ve Kosova’nın tam bağımsız bir ülke olma yolundaki hedefine doğru devam etmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 1999 Kosova Savaşında olduğu gibi sonrasında da askeri, güvenlik (emniyet), eğitim, sağlık, ekonomi, altyapı, ulaşım, kültürel ve daha birçok alanda Kosova’ya destek ve yatırımlarla katkıda bulunmuştur. Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinden kısa bir süre sonra, Türkiye hükümeti Kosova’yı tanıyarak, bağımsızlığını tanıyan ilk ülkeler arasında yer almıştır. Türkiye Cumhuriyeti kendi tanımasıyla sınırlı kalmayıp, Kosova’nın diğer ülkeler tarafından tanınması için birçok uluslararası organizasyonlarda lobicilik yapmış ve birçok ülkenin Kosova’yı tanımasında etkili rol oynamıştır. Diğer yandan iki ülke arasında yapılmış ikili anlaşmalar ile Kosova’nın birçok alanda kalkınmasına, gelişmesine ve devletleşme sürecine Türkiye’nin desteği devam etmiştir.

Kosova Hükümeti, ülkenin bağımsızlığından itibaren birçok farklı ülke ve uluslararası kuruluşlar ile çeşitli alanlarda toplam 311 uluslararası anlaşma imzalamış ve bu anlaşmalar Kosova Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nde yayınlanmıştır. Farklı ülkeler ile imzalanan ancak yetkili makamlarca onaylama sürecini bekleyen birçok anlaşma daha bulunmaktadır. Kosova Devleti tarafından imzalanarak Resmi Gazetede yayınlanan en fazla anlaşma yapılan ülkeler: ABD (25), Türkiye (25), Arnavutluk (23), Makedonya (22), Almanya (19) ve diğerleri.

Kosova devleti tarafından onaylanan ve 14.01.2009 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan “Türkiye ile Kosova Arasında Vize Muafiyeti Anlaşması” resmi anlamda Kosova’nın ilk uluslararası anlaşması olarak geçmektedir. Bu anlaşmayı, 25.04.2009 tarihinde yayınlanan “Kosova ve Slovenya Hükümetleri Arasında Gelişme İşbirliğine Dair Anlaşma” ve 29.05.2009 tarihinde yayınlanan “Kosova ve Türkiye Hükümetleri Arasında Ekonomik İşbirliğine Dair Anlaşma”lar takip etmektedir.

Kosova ve Türkiye Hükümetleri arasında farklı dönemlerde olmak üzere, özellikle ekonomi ve sanayinin gelişimi, gümrük, savunma sanayi ve askeri yardım, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, hükümlü, istinabe konularında yapılan anlaşmalar; ayrıca kültürel programların desteklenmesi gibi birçok anlaşma bulunmaktadır.

Resmi Gazetede yayınlanan anlaşmalar incelendiğinde her iki ülke arasında güçlü ilişkilerin kurulduğunu ve uzun vadede ortak işbirliği amacının var olduğunu görmekteyiz.

Kosova Cumhuriyeti bu yıl Bağımsızlığının 10. yılını kutlarken, ülke olarak birçok alanda kurumsal yapılanma, siyasi istikrarsızlık, devletleşme, yönetim ve mali/finansman konularda yetersiz kaldığını; ancak gelişme sürecine ayak uydurarak birçok alanda da başarı gösterdiğine şahit olduk.

Türkiye Cumhuriyeti özellikle mali/finansman ve kurumsallaşma alanlarında Kosova’ya her zaman destek olduğunu ve olacağını imzalanan bu anlaşmalar ile iradesini belirtmiştir.

Askeri İşbirliği – İki ülke arasında yapılan önemli anlaşmalardan göze çarpan ‘Askeri Eğitim, Teknik ve Bilim’, ‘Askeri Maliye İşbirliği’ ve ’Savunma Sanayii İşbirliği’ alanında yapılan anlaşmalardır. Bu anlaşmalar askeri iş birliğinin daha da güçlendirilmesi, savunma, teknik ve lojistik desteği ile mallarının ve hizmetlerinin geliştirmesi ve Kosova Cumhuriyeti Güvenlik Kuvvetleri’nin yeniden yapılanmasına katkıda bulunmak maksadıyla yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti tarafından toplamda 14,174,250 TL (her döneme ait ABD Doları baz/kaynak alınmış, yaklaşık 7 ile 8 milyon$) değerinde mal alımı ve nakdi yardım bağışı yapılmıştır.

Sağlık ve Tıp Hizmetleri – Kosova ve Türkiye arasında imzalanan diğer önemli bir anlaşma ise, sağlık hizmetlerinin ve sağlık bilimlerinin geliştirilmesi ile ilgilidir. 08 Eylül 2009 tarihinde taraflarca imzalanan ve 13 Ekim 2009 tarihinde onaylanan anlaşma gereğince; sağlık personelinin eğitimi, bilgi değişimi ve uzmanların bilimsel toplantılara katılımı gibi birçok alanı kapsamaktadır. Özellikle bu anlaşma kapsamında, ‘Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı her yıl, Kosova hastanelerinde tedavisi yapılamayan Kosova Cumhuriyeti vatandaşı 100 hastanın tedavisini ücretsiz olarak sağlaması’, Türkiye’nin sağlık alanında Kosova’ya büyük bir yardımı olduğunu görmekteyiz. Gönderilen hastaların seçimi Kosova Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmakta ve T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmaktadır. Kosova Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı internet sitesinde resmi verilere ulaşılamadığından dolayı, sadece bu anlaşma kapsamında bugüne kadar tahminen 800 hastanın ücretsiz tedavi edildiğini söyleyebiliriz. Belirtmekte fayda var ki, Türkiye Cumhuriyeti bazı kamu hastaneleri ve özel hastaneler ile T.C. Priştine Büyükelçiliğinin işbirliğiyle yüzlerce Kosovalının bu hastanelerde ücretsiz veya cüz’i ücretler karşılığında tedavileri gerçekleşmektedir.

Ekonomi ve Ticari Yatırımlar – Kosova ve Türkiye hükümetleri arasında 28 Mayıs 2009 yılında imzalanan (ikili ekonomik, teknik ve teknolojik işbirliğinin artırılmasına yönelik çalışmalarda sektörlerinin faaliyetlerinin teşvik edilmesi; iş bağlantılarının ve buna ilişkin imkânların desteklenmesi ve geliştirilmesi; ülkelerindeki ekonomik imkânların ve yatırım fırsatlarının belirlenmesi ve karşılıklı yatırımların artırılmasının kolaylaştırılması; ekonomik kalkınma ile ilgili karşılıklı ilgi duyulan alanlarda işbirliğinin teşvik edilmesi ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin bir bütün olarak arttırılması için işbirliğinin güçlendirilmesi anlaşması) ‘Ekonomik İşbirliği Anlaşması’ ile Türkiye tarafının, Kosova’da yapacağı yatırımların ve mali desteğin temelini oluşturmaktadır. Bu kapsamda, kamu ve özel kuruluşları arasında daha fazla işbirliğini teşvik etmek ve kolaylaştırmak hususunda anlaşarak, taraflar özellikle:

– Ekonomik kalkınma ve ikili ticari mübadeleye ilişkin bilgi değişimi yapılması,

– Özel sektörde ve kamu iktisadi teşekküllerinde yatırım imkânlarının belirlenmesi ve kolaylaştırılması,

– Ekonomi ve yatırım heyetlerinin, pazar analizlerinin, ticari ve pazarlama bilgisi değişiminin, iş ve kurumsal bağlantılar ile potansiyel iş ortaklarını bir araya getiren diğer girişimlerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi,

– Ticari fuarlar, sergiler, girişimci heyetleri ve diğer tanıtım faaliyetlerine ilişkin mevcut imkânlar hakkında birbirlerine bilgi verilmesi,

– Kamu sektörü uzmanları ve teknisyenlerinin değişiminin kolaylaştırılması,

– Üçüncü ülkelerde Kosova ve Türk şirketleri arasındaki ortaklıklardan kaynaklanan müşterek iş imkânlarının araştırılması ve teşvik edilmesi,

– Özel ve kamu sektörlerinin sınaî, teknik ve teknolojik işbirliğinin teşvik edilmesi ve geliştirilmesi,

konularında anlaşmaya varmış ve bu anlaşma kapsamında belirlenen hedeflere ulaşmak maksadı ile “Kosova-Türkiye Karma Ekonomik Komisyonu” kurulması öngörülmüştür.

Ekonomi ve ticaret alanında her iki ülke arasında yapılan işbirliği ile 27 Eylül 2013 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Kosova Cumhuriyeti arasında Serbest Ticaret Anlaşması” 4 Nisan 2015 yılında TBMM tarafından onaylanmasına rağmen, Kosova Cumhuriyeti Meclisi tarafından halen onaylanmamıştır. Bu anlaşma gereğince özellikle gümrük vergisi muafiyeti, Türk firmalarının Kosova’da yatırım yapma ve ortaklıkların kurulmasını teşvik etme ve iki ülke arasında ticaret hacminin arttırılması konuları gibi çok önemli hususlar içermektedir. Ancak Kosova ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın, Kosova Meclisi’ne ne zaman sevk edileceği halen belirsizliğini korumaktadır. Sözkonusu anlaşma, Kosova’nın imzaladığı ilk Serbest Ticaret Anlaşması olmuştur.

Ceza Hukuku ve Adli Yardım İşbirliği – İki ülke arasında imzalanan ve ceza hukuku alanında önem arz eden üç anlaşma bulunmaktadır. ‘Hükümlü Nakli’, ‘Cezai Konularda Karşılıklı Adli Yardım Anlaşması’ ve ‘Suçluların İadesi’ anlaşmaları iki ülke arasında 18.07.2011 yılında onaylanan anlaşmalardır. Bu anlaşmaların temel amacı: iki ülke arasında uluslararası işbirliğinin ceza hukuku alanında devam edilmesi, adli yardımlaşmayı geliştirme ve güçlendirilmesi; suçluların iadesi ve hükümlülerin mahkumiyete ilişkin yaptımı ve cezaların kendi aidiyet çevrelerinde gerçekleşmesi ve yasal kural ve koşulların belirlenmesini taşımaktadır. Bu anlaşmalar ile özellikle Avrupa Birliği Hukuku çerçevesinde, iki devletin AB üyelik sürecinde olumlu adımlar attığının göstergesidir. Ulusal güvenliğin sağlanması ve taraf ülke vatandaşları tarafında işlenen suçlarla ilgili ülkelerin işbirliği ile gerekli soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin başlatılması açısından da ayrı önem taşımaktadır.

Kültür ve Sanat – Şubat 2018 tarihin Kosova Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı kararnamesi ile onaylanan ‘Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında Kültürel İşbirliği Anlaşması’ 14.02.2018 tarihin Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İşbu anlaşma kapsamında özellikle kültür alanında tarafların gerçekleştirdiği çağdaş başarılar ve kültürel mirasının her iki ülkenin kamuoyunda tanıtılması ve sunulması bağlamında kültür ve sanatın tüm alanlarında işbirliğini desteklemektir. Bu amaçla, taraflar: iki ülkede ulusal arşivler, kütüphaneler, müzeler, edebiyat, müzik, görsel sanatlar, sahne sanatları, yayıncılık faaliyetleri, sinemacılık ve diğer görsel-işitsel medya gibi alanlarda faaliyet gösteren kuruluşları arasında işbirliğini teşvik etmek, bu amaçlara ulaşmak, Anlaşmanın uygulanmasını takibe almak ve koordineli bir şekilde işbirliğinin sağlanması maksadı ile “Karma Komisyonu”nun kurulması da öngörülmüştür.

İki dost ülkenin işbirliğinin ve ilişkilerinin geliştirilmesine ve güçlenmesine vesile olacak iki önemli kurumun kurulması ile ilgili Kosova Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti devletleri arasında iki önemli anlaşma yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. TİKA – Kosova Program Koordinasyon Ofisi ve

Kültür Merkezlerinin (Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ve Kosova Evi) kurulmasını sağlayan anlaşmalardır.

TİKA – 25.10.2010 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren anlaşma kapsamında özellikle ekonomik ve sosyal işbirliğinin geliştirilmesi ve teknik yardım yoluyla iki ülke arasındaki dostane ilişkileri güçlendirilmesi amacıyla taraflar arasında mutabakat sağlanmıştır. İşbu anlaşma gereği Türkiye, somut kalkınma işbirliği projeleri çerçevesinde, Kosova’da kalkınma program ve projelerine Kosova Program Koordinasyon Ofisi (PKO) ile destek sağlayacaktır.

PKO anlaşma kapsamında: enerji, altyapı, mali sistem, tarım ve hayvancılık, sulama ve balıkçılık, endüstriyel tesislerin rehabilitasyonu, küçük ve orta ölçekli işletmeler, turizm, sağlık, çevre ve doğanın korunması, eğitim, bilimsel ve kültürel işbirliği, proje değerlendirilmesi ve alımı, Kosova kamu kurumları ve uluslararası ilişkiler, pazarlama ve dış ticaret, inşaat alanında yatırım denetimi ve proje yönetimi, Kosova’daki ulusal ve yerel sivil toplum kuruluşlarına destek sağlamak amacını taşımaktadır. Diğer taraftan, kalkınma işbirliği alanları çerçevesinde, Türk uzman, eğitimci, danışman, asistan ve yardımcı personelin görevlendirilmesi; Kosovalı uzmanların, kıdemli idareci ve araştırmacıların Türkiye, Kosova veya üçüncü bir ülkede eğitim faaliyet ve programlarını desteklemek; Taraflarca belirlenecek mali, teknik, ekonomik, sosyal, kültürel veya bilimsel kalkınmaya yardım sağlayan diğer işbirliği türlerinin hayata geçirilmesi.

Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ve Kosova Evi – 22 Ekim 2012 tarihinde RG yayınlanarak yürürlüğe giren ve Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında karşılıklı kültürel merkezlerin kurulması, çalışması ve bunların faaliyetleri hususunda taraflar anlaşma sağlamıştır. Bu anlaşma kapsamında, Kosova tarafı İstanbul’da “Kosova Evi”, Türkiye tarafı ise Priştine’de “Yunus Emre Türk Kültür Merkezi” adı altında birer kültür merkezi kuracaklardır.

Kültür Merkezleri, tarafların halkları arasında karşılıklı anlayış ve dostluğu teşvik etmek; taraflar arasında kültür, eğitim ve bilim alanlarındaki ilişkileri ve işbirliğinin gelişrtirilmesine katkıda bulunmak; insanları, kültürü, tarihi, dili ve güzel sanatları dahil, gönderen tarafın ülkesinin çeşitli zenginliklerini kabul eden tarafın halkına tanıtmak, öğretmek ve taraflar arasında yapılacak program ve projelere destek olmak amacıyla kurulmuştur.

İki ülke arasındaki dostane ilişklerin güçlenmesi ve gelişmesi hususunda bu kültür merkezlerinin aktif ve etkin bir şekilde çalışması ve faaliyetlerini sürdürmesi her iki toplum arasındaki bağların güçlenmesine vesile olacaktır.

Sonuç olarak, iki ülke ve halklar arasında tarihten gelen ilişkilerin bugün halen devam etmesi ve daha da geliştirilmesi yönünde taraf ülkelerin attığı adımlar büyük önem taşımaktadır. Hiç şüphesiz Kosova Savaşı sürecinde ve sonrasında Türkiye’nin tartışmasız büyük desteği ve katkısı olmuştur. Kosova’nın bağımsızılından hemen sonra, Türk Hükümeti tarafından Kosova’nın tanınmasına yönelik girişimlerinin başlatılması ve uluslararası alanlarda üye olması konusunda ciddi etkisi olmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti ile Kosova Cumhuriyeti arasında imzalanan anlaşmaların dışında, merkezi ve yerel yönetimlerce yapılan birçok işbirliği anlaşması da bulunmaktadır. Ancak bu anlaşmalar

devletlerarası hukuk kurallarına tabi olmamakla beraber, idari ve ikili ilişkiler usullerine göre uygulanmaktadır. Özellikle Belediyeler arasında yapılan ‘Kardeş Şehir Protokolleri’, ‘Bakanlıklar arası yapılan işbirliği ve ortak çalışmalar’, sivil toplum kuruluşlarının çeşitli alanlarda yürüttükleri ortak faaliyetler ve projeler, üniversiteler arası yapılan işbirliği anlaşmaları, sağlık alanında yürütülen ortak hizmetler ve eğitim alanındaki ‘Öğrenci Projesi’ gibi birçok ortak çalışma ve işbirliği yürütülmektedir.

Diğer yandan ifade edilmesi gereken ve Kosova’nın kalkınmasına ve gelişmesine katkı sunan Türkiye Cumhuriyeti Priştine Büyükelçiliği bünyesinde yürütelen çalışmalardır. Bu çalışmalar kapsamında, Kosova Türk Temsil Heyeti Başkanlığı (Türk Silahlı Kuvvetleri), Büyükelçilik Ticaret Müşavirliği, Kosova Türkiye Ticaret Odası, T.C. Prizren Başkonsolosluğu ve T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı Kosova Ofisi gibi kurumların, Kosova’nın farklı alanlarda gelişmesinde önemli role sahiptir. Bu kurumların Kosova kurumları ile ortak çalışmaları ve işbirliği çerçevesinde her iki taraf halkların sıkı ilişkiler kurmalarına da vesile olmaktadır.

Kosova Devletinin ekonomik olarak kalkınmasına Türk firmalarının ve Türk yatırımcıların etkisi de büyüktür. Kosova’da yaklaşık 5000 yabancı sermayeli şirketin yaklaşık 600’ü Türk işadamlarına aittir. Kosova Merkez Bankası 2018 verilerine göre, 2007-2017 yılların arasında ‘doğrudan yatırım yapan ülkeler’ arasında 382 milyon € ile Türkiye üçüncü sırada bulunmaktadır.

İki ülke arasında devam eden güçlü ilişkiler son zamanda özellikle siyasi konularda bazı olumsuz gelişmelerin yaşanmasına neden olsa da, tarafların güçlü ilişkilere sahip olması, gelecekte bu konunun da çözümlenmesi ile iki ülkenin ortak çıkarları doğrultusunda faaliyetlerini sürdüreceklerdir.

Kosova ve Türkiye Hükümetleri arasında imzalanan ve Kosova Cumhuriyeti Resmi Gazetesinde yayınlanan anlaşmalar:

1. “Kosova Cumhuriyeti ve Türküye Cumhuriyeti Hükümetler Arası Vizelerin Taraflı Kaldırılmasına Ait Anlaşma”;

2. ‘Kosova ve Türkiye Hükümetleri Arasında Ekonomik İşbirliğine Ait Anlaşma’;

3. ‘Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık Alanında İşbirliğine Dair Anlaşma’;

4. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Karayoluyla Uluslararası Yük Yolcu Taşımacılığı Anlaşması;

5. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İşbirliği Anlaşması Askeri Eğitim, Teknik ve Bilim İşbirliğine Bağlı Anlaşma Çerçevesi;

6. Kosova Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Arasında Kalkınma İşbirliği ve TİKA Kosova Program Koordinasyon Ofisinin Statüsüne İlişkin Protokol;

7. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı Yardim Anlaşması;

8. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Çevre Alanında İşbirliği Anlaşması;

9. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Hükümlü Nakli Anlaşması;

10. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Cezai Konularda Karşılıklı Adli Yardım Anlaşması;

11. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Suçluların İadesi Anlaşması;

12. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Savunma Sanayinde İşbirliğine Dair Anlaşma;

13. Askeri Mali Yardımına İlişkin Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Kosova Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sözleşme;

14. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma;

15. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Askeri Mali İş Birliği Anlaşması;

16. Kosova Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması;

17. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Kültür Merkezlerinin Kur uluşu, İşleyişi ve Faaliyetleri Hakkında Anlaşma;

18. Kosova Cumhuriyeti Hükümetti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümetti Arasında Nakdi Yârdim Uygulama Protokolü;

19. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Diplomatik Misyon ve Konsolosluk Mensuplarının Bakmakla Yükümlü Oldukları Kişilerin Kazanç Getirici Bir İşte Çalışmaları Hakkında Anlaşma,

20. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Askerî Mali İşbirliği Anlaşması;

21. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Askerî Mali İşbirliği Anlaşması (II);

22. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabul Edilmesi;

23. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Kosova Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Kültürel İşbirliğine Dair Anlaşması;

24. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Askerî Mali İşbirliği Anlaşması – 2016;

25. Kosova Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Askerî Mali İşbirliği Anlaşması – 2015;

Kaynak: – https://gzk.rks-gov.net/InternationalAgreementsList.aspx – http://pristine.be.mfa.gov.tr/Mission – http://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-0883.pdf – https://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIliskiler/ulkeler/ulke-detay/Kosova – http://www.tika.gov.tr/upload/2017/YAYINLAR/Faaliyet%20Raporlar

ERTAN SİMİTÇİ